του Στ. Γ. Καλαϊτζόγλου, από τον "Εφήμερο Λόγο"
όπως δημοσιεύτηκε στα "Χανιώτικα Νέα" -11/04/2011
«O καθένας μπορεί να θυμώσει - αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώσεις με το σωστό άτομο στο σωστό βαθμό και στη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία και με το σωστό τρόπο- αυτό δεν είναι εύκολο». [Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια]
«Για δυο πράγματα δεν πρέπει να θυμώνει ποτέ κανείς: Γι΄ αυτό που μπορεί να διορθώσει και γι΄αυτό που δεν μπορεί να διορθώσει».
[Thomas Fuller, 1608-1661, Άγγλος στοχαστής]
OI ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ είμαστε συνεχιστές των προγόνων μας κυρίως στα ελαττώματά τους! «Θυμώνουμε», ακριβώς όπως το λέει ο κι Αριστοτέλης, όχι για τη σωστή αιτία ή το σωστό πρόσωπο, ούτε για τη σωστή περίπτωση και στο σωστό χρόνο, αλλά για… άλλα αντ΄ άλλων!
Έτσι,
-θυμώνουμε με το πρόστιμο που μας γράφει η τροχαία για παράνομη στάθμευση ή παρκάρισμα, αλλά όχι για την ίδια την παρανομία μας,
-θυμώνουμε για το ρουσφέτι που γίνεται στους άλλους, αλλά όχι γι αυτό που θα θέλαμε κι εμείς,
-θυμώνουμε για την… τυφλή δικαιοσύνη που κάνει «τα στραβά μάτια» σε τόσα σκάνδαλα πολιτικών, αλλά την εκλιπαρούμε να κάνει το ίδιο και σε δική μας περίπτωση,
-θυμώνουμε για τους ανίκανους εθνοπατέρες μας, όχι όμως για το Σύνταγμα που ψήφισαν που τους παρέχει «συνταγματική» την άνομη ασυλία,
-θυμώνουμε για την εικόνα που παρουσιάζουν Πολεοδομίες (γρηγορόσημο), Εφορίες (συνδιαλλαγή/συναλλαγή), Παιδεία (παραπαιδεία), Υγεία (φακελάκι) κ.λπ., αλλά τρέχουμε στο βουλευτή μας, αν δεν γίνει η δουλειά μας,
-θυμώνουμε με τη νόμιμη πρόσληψη παιδιού κάποιου γνωστού μας, αλλά κάνουμε το παν για να μπει και το δικό μας απ΄ το… παράθυρο,
-θυμώνουμε για την αδικία που γίνεται εναντίον μας, αλλά όχι και για εκείνη που γίνεται στο γείτονά μας,
-θυμώνουμε για την ανεξέλεγκτη ανεργία που υπάρχει, αλλά αν χρειαστούμε κάτι φωνάζουμε τον πρώτο αλλοδαπό,
-θυμώνουμε, όταν βλέπουμε την Τρόικα κάθε τρίμηνο στην Αθήνα, αλλά όχι και με την… τρόικα του παλαιοκομματισμού στο Κοινοβούλιο (κυβέρνηση-αξιωματική αντιπολίτευση-Αριστερά) που μας έφερε στην χρεοκοπία,
-θυμώνουμε για την τόση ατιμωρησία που υπάρχει στη χώρα μας, αλλά το ίδιο ατιμώρητοι θα θέλαμε να είμαστε κι εμείς…
ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΑ πλάσματα, λοιπόν, οι Νεοέλληνες: Θυμώνουμε γι αυτά που δεν θα έπρεπε, ενώ δεν θυμώνουμε γι αυτά που πρέπει - όπως είναι το «επαχθές χρέος» μας. Θυμώνουμε γιατί δεν γίνονται τα αυτονόητα, αλλά όταν αρχίσουν και γίνονται, διαμαρτυρόμαστε για την αυστηρότητά τους. Ευτυχώς, υπάρχουν τα «μπλογκς» και οι λεγόμενες ιστοσελίδες «κοινωνικής δικτύωσης», για να βγάζουμε τα απωθημένα μας εναντίον των πολιτικών και της κατάστασης!
***
Ο ΘΥΜΟΣ, όταν είναι σωστός και στην ώρα του, είναι το προστάδιο της εξέγερσης. Ο σημερινός Έλληνας, όσο συνειδητοποιεί ότι κι ο ίδιος υπήρξε συμμέτοχος στα φαινόμενα παρακμής της χώρας (το «όλοι μαζί τα φάγαμε» αφορά τις μεταπολιτευτικές γενιές, όχι τους σημερινούς νέους), δεν εξεγείρεται. Αναρωτιέται όμως, μέχρι πού ο ίδιος έσφαλε… Βρίζει, φωνάζει, κατεβαίνει στους δρόμους, κάνει απεργίες, διαμαρτύρεται, τα σπάει, αλλά όχι παραπέρα… Ο θυμός του, κατά βάθος, στρέφεται και εναντίον του επειδή δεν μπορεί να διακρίνει σωστά τις αιτίες της κακοδαιμονίας του. Αλλά, ο θυμός αποτελεί μια δύναμη της ανθρώπινης ψυχής, που συνδέεται στενά με τη βούληση και την αποφασιστικότητα: γι αυτό παραμένουμε δίβουλοι. Όσο δε βιώνουμε τον παλιό εαυτό μας, χωρίς ριζικές αλλαγές στις συμπεριφορές στην καθημερινότητά μας, ο θυμός θα μας καθιστά ολοένα και πιο εσωστρεφείς! Κάτι που, βέβαια, οδηγεί σε επικίνδυνες ατραπούς: αυτοκαταστροφή, αυτοκτονία ή μελαγχολία.
Ο ΑΤΟΜΙΚΟΣ θυμός, αντίθετα απ΄ τον συλλογικό, όταν ξεσπάσει, συνεπάγεται «καταστροφή», γιατί συνήθως χρησιμοποιείται ανεξέλεγκτα απ΄ το «θυμωμένο» άτομο που θέλει να επιβάλλει τη δική του άποψη, αδιακρίτως, στους γύρω του… Ακόμη κι όταν έχουμε δίκαιο, ο θυμός παραμένει κακός σύμβουλος, αφού δεν οδηγεί σε κάτι θετικό. Το λέει κι Θουκυδίδης: «Δυο πράγματα είναι αντίθετα στη λήψη μιας σωστής απόφασης: η ταχύτητα και η οργή» (1). Αδυνατούμε να χαλιναγωγήσουμε τα ξεσπάσματα οργής, επειδή είμαστε ένας απείθαρχος λαός. Όμως, η πειθαρχία στη ζωή κι ο έλεγχος των συναισθημάτων, «διδάσκονται». Πώς; Με την αυτοπειθαρχία στην ώρα φαγητού, ύπνου, εργασίας, εξόδων με φίλους και γνωστούς κ.λπ. Ο άνθρωπος που γνωρίζει να ελέγχει τις βασικές επιθυμίες του, ελέγχει και τα συναισθήματά του.
ΕΤΣΙ, κοντά στην αρνητική πλευρά του θυμού, υπάρχει και η θετική, διότι ο ελεγχόμενος θυμός μπορεί να «παίξει» εποικοδομητικό ρόλο στη ζωή μας. Πότε; Όταν μάθουμε να τον διαχειριζόμαστε σωστά. Τότε μας επιτρέπει να προστατεύουμε τον εαυτό μας, να καταπολεμούμε τις αδικίες γύρω μας, αλλά και να συνειδητοποιούμε την ανάγκη των αλλαγών που απαιτούνται, για να ξεφύγουμε από ένα παρελθόν που όλοι επιθυμούμε να μην επαναληφθεί. Δυστυχώς, εμείς οι Έλληνες, εύκολα ξεχνούμε το παρελθόν, γι αυτό και δύσκολα μαθαίνουμε απ΄ αυτό. Η συνέπεια των παραπάνω είναι να αλλάζουμε δύσκολα παλιές νοοτροπίες…
Ο ΛΑΟΣ εκφράζεται για το θυμό, με πολύ σοφές παροιμίες βγαλμένες από την πείρα των αιώνων, αλλά ποιος τους δίνει σημασία; Λένε:
«Ο θυμός μάτια δεν έχει»! (Κοντά στον έρωτα, κι ο θυμός είναι τυφλός! Όμως, η τυφλότητα του θυμού προκαλεί οδυνηρότερες συνέπειες…)
«Λείπε από την οργή, μη σου κολλήσει κρίμα» (Δηλαδή, μακριά από θυμό δικό σου ή άλλου, μη κριματίσεις (=εγκληματήσεις).
«Κακή οργή, κακό τέλος» (Πράγματι, η ανεξέλεγκτη οργή πάντα καταλήγει σε δυσάρεστα γεγονότα που ανακαλούν το «στερνή μου γνώση μου να σ΄ είχα πρώτα», δυστυχώς όμως όταν έχει συντελεστεί το κακό! Παρόμοιας σημασίας και η φράση του Βενιαμίν Φραγκλίνου «Ό,τι αρχίζει με οργή τελειώνει με ντροπή».)
«Δώσε τόπο στην οργή σου», ή «Παραμέρισε λιγάκι, όταν βλέπεις θυμωμένο» (Έτσι κι αλλιώς, οι έννοιες τόπος και χρόνος είναι λυτρωτικές για το θυμό)
«Το βραδινό σου το θυμό, να τον φυλάς για το πρωί» (Ή, «μέτρα μέχρι το δέκα πριν ξεσπάσεις». Αν φυσικά μπορείς να αυτοσυγκρατείσαι, αφού κι εδώ ο ρόλος του χρόνου είναι καταλυτικός).
«Αν είναι να θυμώσεις, θύμωσε… αύριο». (Αρκεί βέβαια να έχεις τη δύναμη για αυτοσυγκράτηση, χωρίς να επιτρέπεις στον εγωισμό σου να σ΄ έχει του… χεριού του). Στο ίδιο πνεύμα και η του Μενάνδρου ρήση, «Να συγκρατείς το θυμό σου, γιατί ο θυμός δεν έχει λογική»!
***
ΟΣΟ για τη θεραπεία από τον ατομικό ή συλλογικό θυμό, ξαναθυμηθείτε τον Μένανδρο που μας λέει πως «δεν υπάρχει άλλο φάρμακο για την οργή, παρά λόγος σπουδαίος που λέγεται από φίλο». Μακάρι, κοντά στα τόσα σλόγκαν που υιοθετούμε, να είχαμε στο γραφείο μας και το του Χίλωνα «Θυμού κράτει» (=Να συγκρατείς το θυμό σου) (2).
ΟΜΩΣ, ας έχουμε εφεξής υπόψη και τη σοφία που κρύβει η παρακάτω -συμπερασματική στο θέμα- ρήση: «Τέσσερα πράγματα δεν επιστρέφουν ποτέ πίσω: η πέτρα που ρίχνουμε, οι κουβέντες που λέμε, το ξέσπασμα του θυμού, κι ο χρόνος!»
***
ΟΣΟ για τη θεραπεία από τον ατομικό ή συλλογικό θυμό, ξαναθυμηθείτε τον Μένανδρο που μας λέει πως «δεν υπάρχει άλλο φάρμακο για την οργή, παρά λόγος σπουδαίος που λέγεται από φίλο». Μακάρι, κοντά στα τόσα σλόγκαν που υιοθετούμε, να είχαμε στο γραφείο μας και το του Χίλωνα «Θυμού κράτει» (=Να συγκρατείς το θυμό σου) (2).
ΟΜΩΣ, ας έχουμε εφεξής υπόψη και τη σοφία που κρύβει η παρακάτω -συμπερασματική στο θέμα- ρήση: «Τέσσερα πράγματα δεν επιστρέφουν ποτέ πίσω: η πέτρα που ρίχνουμε, οι κουβέντες που λέμε, το ξέσπασμα του θυμού, κι ο χρόνος!»
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
(1) Θουκυδίδης (460-394 π.Χ), Ιστορία Γ, 42 [«Δύο τα εναντιώτατα ευβουλία είναι, τάχος τε και οργήν».]
(2) Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, ένας από τους 7 σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας.
(άρθρο, )
(1) Θουκυδίδης (460-394 π.Χ), Ιστορία Γ, 42 [«Δύο τα εναντιώτατα ευβουλία είναι, τάχος τε και οργήν».]
(2) Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, ένας από τους 7 σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας.
(άρθρο, )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου