''Ο χαρισματικός ηγέτης Φέλιξ Μπόρχα''

από το "λευκό θόρυβο"

Μια (ακόμα) κριτική στο Debtocracy

Διαβάζω μέρες τώρα τη διαμάχη που έχει ξεκινήσει σχετικά με το «Debtocracy» και πολύ διασκεδάζω. Επειδή αυτή τη φορά δεν κρύβεται -μπαμ κάνει ο «μονός καυγάς». Κάτι σαν τα οικογενειακά διπλά των ποδοσφαιρικών ομάδων, που φοράνε πράσινα φανελάκια στους αναπληρωματικούς του Ολυμπιακού ας πούμε και μετά πανηγυρίζουν: «σας γαμήσαμε παλιοβαζέλια». Ή το ανάποδο βεβαίως (με εξαίρεση τις ομάδες στις οποίες αγωνίζονται οι Λέτο, Καστίγιο ή Τζεμπούρ και παίζουν το «μόνος μου κι όλοι σας»).

Για αρχή να σου ξεκαθαρίσω οτι το είδα το ντοκυμαντέρ και στο τέλος δεν ήξερα αν θα έπρεπε να βλαστημάω για τις βλακείες που λέγονται εκεί μέσα ή για την μια, ολόκληρη, ώρα που έχασα ακούγοντάς τες.

Θα ξεπεράσω στα γρήγορα την καλλιτεχνική πλευρά της συγκεκριμένης παραγωγής η οποία δεν ενδιαφέρει και γι΄αυτό ίσως δεν υπάρχει (σε βαθμό ενοχλητικό όμως) και θα περάσω στο κυρίως πιάτο. Το ντοκυμαντέρ ξεκινάει αποδίδοντας τις πρέπουσες σπονδές στον δάσκαλο του φτηνού εντυπωσιασμού Μάικλ Μουρ (τον επιλεγόμενο και Αμερικάνο Τριανταφυλλόπουλο) και σ΄αυτό το πλαίσιο εξομοιώνει τον Στρος Καν (νομίζω) και τον Παπανδρέου (στα σίγουρα) με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο. Το κόλπο που χρησιμοποιεί είναι πανέμορφο: παίρνει δηλώσεις των μεν και του δε περί «ασθενούς» και τις παίζει κολλητά –στο χαλαρό βγαίνει το συμπέρασμα. Αναφέρεσαι στη χώρα με ιατρικούς όρους; Είσαι δικτάτορας –πάει και τέλειωσε. Υπογραφή: ΑΜΑΝ, ή ΟΛΑ 15, ή ΕΛΛΗΝΟΦΡΕΝΕΙΑ, πατέντα: Μαλβίνα Κάραλη.

Αφού γελάσεις με την εξυπνάδα, περνάς στο κυρίως θέμα του ντοκυμαντέρ το οποίο είναι «επιστημονικόν με ολίγη από τσιτάτα». Τι μας λένε λοιπόν οι επιστήμοναι;

-Οτι η Ελλάδα έχει χρέος καθότι «οι ωραίοι έχουν χρέη» -το οποίο χρέος δημιουργήθηκε από κακοδιαχείριση. Σημαντικό συμπέρασμα και όσοι δεν το ήξεραν καλό είναι που το έμαθαν.

-Οτι σα χώρα μάς έχουν πνίξει τα χρέη (όχι, δεν λέει κανείς οτι έχουμε ήδη χρεοκοπήσει –απλώς χρωστάμε πολλά και δεν έχουμε να τα δώσουμε) και τα σπασμένα τα πληρώνουν οι αδύναμες εισοδηματικά τάξεις. Κι αυτό το συμπέρασμα είναι σημαντικό, ειδικά το δεύτερο σκέλος του -είναι τόσο όμορφο να το ξανακούς 100τόσα χρόνια αργότερα την κριτική του Μαρξ και του Έγκελς στο καπιταλιστικό σύστημα!

Πέφτουν και κάτι πλάνα με λυπητερή μουσική, απ΄αυτά που είτε ένα παιδί να ζητιανεύει δείχνεις, είτε ένα γατί να λιάζεται, η στεναχώρια είναι εγγυημένη.

Σύμφωνα λοιπόν με τη δομή Μάικλ Μουρ (πυροτέχνημα, πλοκή μέσω σύνδεσης με την πεζή καθημερινότητα, λύση μέσω εξωτικού ταξιδιού) περνάει κι αυτό το ντοκυμαντέρ στο τελευταίο του στάδιο όπου ο εξωτισμός έρχεται ταυτόχρονα με την πρόταση για το «τι πρέπει να κάνουμε».

Ξεκινάει δε να χτίζει το οικοδόμημα της πρότασής του με ανιμέισον –επειδή, ως γνωστόν, με κάτι τέτοια τσιμπάει (δηλαδή πετάγεται από τον ύπνο του) το κοινό. Και μας πληροφορεί για τον Ρώσο Νικολάι Χλιεπάνωφ (ή κάπως έτσι) που ανακάλυψε τη θεωρία του «απεχθούς χρέους» την οποία χρησιμοποίησαν οι Αμερικάνοι στην Κούβα τον προπερασμένο αιώνα και στο Ιράκ πρόσφατα. Θέτει μάλιστα ο ανιματέρ κάποιες προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ένα χρέος απεχθές, κάτι σάχλες περί «μη εξυπηρετήσεως των συμφερόντων των πολιτών» και περί «μη ενημέρωσης των πολιτών για τη σύναψη του χρέους» και σκέφτεσαι εσύ: μα, αν είναι έτσι όλα τα χρέη είναι απεχθή για τους πολίτες. Και δίκιο έχεις δηλαδή, επειδή δεν θυμάμαι κανέναν να πληρώνει φόρους και να χαίρεται.

Όμως αυτό που προσπαθεί φιλότιμα να κάνει αβαβά το ντοκυμαντέρ είναι πως: απεχθές μπορεί να κηρυχτεί ένα χρέος εφόσον αυτό έχει δημιουργηθεί από μη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση (ή αλλιώς δικτατορία). Έτσι τον δουλέψανε τόσα χρόνια τον όρο οι Αμερικάνοι κι άμα δε σ΄αρέσει η μέθοδος δεν γίνεται να σου αρέσει ο όρος! Είναι σα να τάσσεσαι υπέρ των ατομικών βομβών αλλά κατά των βομβών που έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Για να ξεπεράσει κι αυτή την αντίφαση το ντοκυμαντέρ μάς πληροφορεί οτι μπορεί μεν οι Αμερικάνοι να χρησιμοποιούν όπου τους βολεύει την έννοια του απεχθούς χρέους αλλά μετά το Ιράκ δεν θέλουν ν΄ακούνε για απεχθές χρέος! Πώς τεκμηριώνεται αυτό; Δεν τεκμηριώνεται αλλά αν ήμουνα στη θέση του σκηνοθέτη θα έκανα μια Μαϊκλμουριά στο μοντάζ και θα κόλλαγα έναν δημοσιογράφο να ρωτάει περί απεχθούς χρέους και τον Ομπάμα να κάνει χωνί το χέρι στο αυτί του μουρμουρίζοντας, «δεν άκουσα»! Έτσι, να γελάσουμε και λίγο ρε παιδί μου.

Μετά λοιπόν την αποκάλυψη του όρου του απεχθούς χρέους περνάμε στην Αργεντινή όπου πληροφορούμαστε οτι η έλευση του ΔΝΤ είχε σαν αποτέλεσμα να φύγει η τότε κυβέρνηση με ελικόπτερα κάτω από λαϊκή κατακραυγή. Εντάξει, μου φάνηκε κάπως απλουστευτική η προσέγγιση της τότε κατάστασης, αλλά τέλος πάντων –είδαμε και 10 πλάνα με διαδηλώσεις και ξύλο, κάτι μάθαμε κι από γεωγραφικής απόψεως.

Για να περάσουμε στον Ισημερινό όπου οι νύξεις περί μη πληρωμής του χρέους της Αργεντίνικης περίπτωσης γίνονται ναααααααααααα κάτι υποδείξεις!!!

Και ξεκινάνε με το λεβεντόπαιδο Κορέα (φροντίζει να μας πληροφορήσει ο αφηγητής οτι το λεβεντόπαιδο είναι σπουδαγμένος οικονομολόγος στας Ευρώπας) ο οποίος ανακοινώνει οτι δεν μπορεί να πληρώσει το εξωτερικό χρέος γιατί προέχουν οι κοινωνικές δαπάνες. Τάχιστα ο Κορέα αναγορεύεται σε Ρομπέν των Δασών, ένας σοφός γεράκος αναλαμβάνει (σε ρόλο Λιτλ Τζον) να κάνει μια επιτροπή ελέγχου του δημοσίου χρέους –βγαίνει μέρος του χρέους παράνομο κι ο Κορέα αρνείται να το πληρώσει. Ζήτω τού Κορέα, και τι μπαλαδόρος ο Κορέα και τι μαλάκας ο Σόλιντ που έφερε τον Μπόρχα το καγκουρώ ενώ μπορούσε να πάρει τον Κορέα και να τους αλαλιάσουμε τους Ευρωπαίους στα γκολ....

Ρίχνει και μια τσαχπινιά, οτι δηλαδή ο Κορέα όταν ανακοίνωσε πως δεν πρόκειται να πληρώσει, πήγε μετά κι αγόρασε μέρος του χρέους του σε χαμηλότερη τιμή –τι ωραία με τον Κορέα! Που κορόιδεψε τους αιμορουφήχτρες διεθνείς τραπεζίτες! Πέφτει στο καπάκι το We ain’t gonna take it των Twisted Sister με αλλαγμένους στίχους για να υμνήσει τον Κορέα (πρόκειται για την απολύτως καλύτερη στιγμή του ντοκυμαντέρ, εφάμιλλη του «η αλήθεια βρίσκεται στους Σεξ Πίστολς πατέρα»).

Βέβαια, το ντοκυμαντέρ δεν αναφέρει πουθενά οτι ο Κορέα κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης τον Σεπτέμβριο του 2010 επειδή είχαν εξεγερθεί οι αστυνομικοί που τους είχε κόψει τα επιδόματα (σου θυμίζει κάτι αυτό;) κι όταν οι βουλευτές του κόμματός του απείλησαν να μην ψηφίσουν το πρόγραμμα λιτότητας που πρότεινε (αμ αυτό; τι σου θυμίζει;) ο Κορέα πήγε να διαλύσει το κοινοβούλιο και να κυβερνήσει το υπόλοιπο της θητείας του με διάταγμα!

Τέλος πάντων, ξεπερνώντας κάποια γλαφυρά που ακούγονται από τους συνεντευξιαζόμενους επιστήμοναι φτάνουμε στο ρεζουμέ του ρεζουμέ: το ντοκυμαντέρ προτείνει να γίνουμε Ισημερινός. Να φτιάξουμε στην Ελλάδα μια Επιτροπή Ελέγχου του Δημοσίου Χρέους και ΕΑΝ ΚΑΙ ΕΦΟΣΟΝ (που σίγουρα δηλαδή!) βρεθεί παράνομο χρέος να μην το πληρώσουμε!

Πρόσεξε τώρα και πες μου –εγώ είμαι ο περίεργος ή αυτοί είναι γελοίοι;

-Όσο δεν υπάρχει ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ υπάρχει συνέχεια στα κράτη. Τουτέστιν δεν δικαιούται η διάδοχη κατάσταση να αρνηθεί χρέη της προηγούμενης κι επειδή αυτό ισχύει θεωρούνται φερέγγυα τα κράτη κι έτσι μπορούν να εξασφαλίσουν δάνεια. Όταν πέφτει ο δικτάτορας Σαντάμ (κι έχεις και τους Αμερικάνους για αβάντα) μπορεί να πεις οτι το χρέος που δημιούργησε ήταν απεχθές και δεν πληρώνεις (δεν πληρώνεις). Όταν πέφτει ο δικτάτορας Μπατίστα (κι έχεις τα κότσια του Κάστρο) μπορείς να κλείσεις τα σύνορά σου και να μην πληρώσεις τίποτα. Εδώ στην Ελλάδα τι θα πεις; Οτι στις προηγούμενες εκλογές βγαίνανε δικτάτορες; Οτι το χρέος δεν αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πολιτών; Μα ακόμα και η αγορά εξοπλισμού σε αυτό (υποστηρίζουν οτι) αποσκοπεί και μάλιστα η πλειοψηφία των πολιτών επικροτεί τη συγκεκριμένη θέση! Θες να πεις οτι τα δάνεια συνάπτονται εν αγνοία των πολιτών; Ε, πώς θα το πεις αυτό όταν περνάνε από τη βουλή;

-Αν ένα μέρος του χρέους είναι παράνομο, πάει η χώρα στα δικαστήρια και κερδίζει την μη καταβολή του, άσε που πετυχαίνει να πληρώσει και πρόστιμο η παράνομη εταιρεία. Λέγανε στο ντοκυμαντέρ για τη Ζίμενς –δεν κατάλαβα τι εννοούσαν. Είμαστε στα δικαστήρια με τη Ζίμενς ή όχι; Για τις υποθέσεις που δικάζονται δεν έχουν παγώσει οι οφειλές; Νομίζω πως ναι. Τι διαφορετικό θα κάνει η επιτροπή ελέγχου χρέους στη συγκεκριμένη περίπτωση από τη διακομματική που ασχολήθηκε με το ζήτημα κι έκανε μια τρύπα στο νερό; Βέβαια, στην υπόθεση Ζίμενς, απ΄όσο έχω καταλάβει, τα πήρε ο Χι Τσουκάτος, ας πούμε, που όμως δεν ήταν άμεσα εμπλεκόμενος με τα αντικείμενα της μίζας. Κι έτσι δεν αποδεικνύεται η παράνομη σύμβαση, επειδή προφανώς ο (πιθανόν στημένος) διαγωνισμός δεν καταρρίπτεται και η (τυχόν) υπερκοστολόγηση του παρεχόμενου αγαθού δεν αποδεικνύεται. Καθαρές δουλειές, νοικοκυρεμένα πράγματα.

-Λέγανε και κάτι καράτε πράγματα για το παράνομο χρέος, οτι πήρε ο Σημίτης ένα δάνειο σε γιέν το 2001 και το μετέτρεψε σε ευρώ με τη συμβολή της Γκόλντμαν Σαξ (πάντα μου έκανε σε μαύρο σαξοφωνίστα αυτός ο τίτλος) –δεν κατάλαβα. Έχω όμως την εντύπωση οτι αναφέρονταν σε δάνειο που πήρε ο Σημίτης για να το εμφανίσει σαν «λευκή τρύπα» στον προϋπολογισμό και να πιάσει το κριτήριο του ελλείμματος για την είσοδο στην ΟΝΕ. Το ίδιο κάνανε κι άλλες χώρες βέβαια, αλλά δεν έχει σημασία. Ρωτάω τώρα εγώ –αυτό το χρέος γιατί είναι παράνομο; Επειδή το πήρε ο Σημίτης; Επειδή το πήρε με τη βοήθεια του Μαύρου Χρυσοφωνίστα; Επειδή δεν το ανέφερε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Μήπως εννοούν οτι είναι παράνομο επειδή το απέκρυψε από τον λαό; Ακόμα κι αν το δεχτώ, από μόνοι τους στο ντοκυμαντέρ θέσανε 3 προϋποθέσεις για να κηρυχτεί ένα χρέος απεχθές (άρα και παράνομο απ΄ότι κατάλαβα). Εδώ πιάνουμε 1 στα 3.

-Αυτή η πίστη στον «ένα, φωτισμένο, καταρτισμένο» άρχοντα που θα έρθει και θ΄αλλάξει τα πράγματα ΑΡΔΗΝ (ανατρίχιασα) θυμάσαι ποιο πολίτευμα προσδιόριζε στα αρχαία χρόνια; Τυραννία –έχω άδικο; Φτάσαμε λοιπόν στο 2011 για να νοσταλγήσουμε τον Πεισίστρατο; Και πώς θα λέγεται ο σημερινός τύραννος κι από μουστακάκι πώς θα τα πηγαίνει;

-Δεν ξέρω τι ακριβώς ορίζει το Σύνταγμα του Ισημερινού αλλά εδώ πέρα υπάρχει αυτό το Σύνταγμα που καθορίζει εξουσίες, όργανα που τις ασκούν και αρμοδιότητες. Αν αύριο βγάλω ένα τανκ στο δρόμο και υποστηρίξω οτι έτσι θεωρώ οτι πρέπει να γίνεται η αλλαγή της κυβέρνησης μπορεί μεν να είμαι αποτελεσματικός θα είμαι όμως και αντισυνταγματικός. Τι θα πει αντισυνταγματικός; Θα πει οτι έχω την πρόθεση να αλλάξω το πολίτευμα της χώρας. Πρόβλημα; Κανένα απολύτως. Βέβαια, θα προτιμούσα αντί για χούντα κάποια λαϊκή αυτοδιοίκηση, αλλά γούστα είναι αυτά. Το θέμα παραμένει όμως. Η Επιτροπή Ελέγχου του Δημόσιου Χρέους που προτείνει το ντοκυμαντέρ (στα πρότυπα του Ισημερινού) και για την οποία Επιτροπή έχει βγει διαδικτυακή συλλογή υπογραφών είναι ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ. Να ξέρουμε κιόλας τι υποστηρίζουμε –έτσι;

-Αυτή η Επιτροπή για το χρέος (Λογιστικού Ελέγχου τη λένε) σε τι ακριβώς θα βοηθήσει; Αφήνω ασχολίαστο το νεφελώδες θέμα του καταρτισμού της (αν διαβάζεις το κείμενο θα δεις οτι ο καθένας μπορεί να γίνει μέλος της Επιτροπής αρκεί να είναι καλός άνθρωπος και να είναι πεπεισμένος οτι θα βρει παράνομο χρέος). Και πηγαίνω στο τι θα ψάξει: δημόσια έγγραφα; Δεν είναι κανένας υποχρεωμένος να τα κρατάει σε επίσημο αρχείο μετά την πάροδο εφταετίας. Λογαριασμούς πολιτικών και γενικότερα εμπλεκομένων; Δεν τους υποχρεώνει κανένας μέχρι σήμερα στο να δικαιολογούν το πόθεν έσχες τους, άρα πώς θα πας να τους ζητήσεις δικαιολογητικά εκ των υστέρων; Δημόσιες συμβάσεις σε ισχύ; Άμα βρουν 10 στις οποίες θα μπορούν να τεκμηριώσουν παρανομία εγώ θα κάτσω να με πηδήξουν. Αλλά ακόμα κι εκεί η ευθύνη θα βαρύνει τον δημόσιο υπάλληλο ο οποίος έφτιαξε τη σύμβαση, άντε και τον πολιτικό του προϊστάμενο ο οποίος είχε το ατιμώρητο όταν υπέγραφε. Πάντως δεν μπορείς να πεις σε μια εταιρεία οτι σου πούλαγε ακριβά ντομάτες και τώρα που το βρήκες θέλεις τα λεφτά σου πίσω. Διότι θα σου απαντήσει: «ας μην υπέγραφες, δε σε έβαλα με το ζόρι». Κι άντε μετά εσύ να αποδείξεις οτι ο τάδε τα πήρε κι ο δείνα τα΄δωσε....

Με λίγα λόγια, το Debtocracy είναι μια ακόμα σαλιάρικη γλώσσα για πρόθυμα αυτάκια –μια γλώσσα που πιπιλάει στο ρυθμό του «δε φταις εσύ, είσαι αθώος, άλλοι τα φάγανε κι άμα τους πιάσουμε θα πληρώσουν». Το γνωστό γλείψιμο των αποκαλυπτικών δημοσιογράφων, των απροκάλυπτων Καρατζαφέρηδων, των κομπολογάδων Τσιπραίων, των «κοινωνιστών» (μπιμπίκια έβγαλα όταν άκουσα τον χαρακτηρισμό) Πασόκων, των Αμανέδων και των Λαζοπουλέδων. Ένα γλείψιμο στα όρθια, σαν ταινία τσόντας, μια ώρα –εγγυημένη απόλαυση.

Μάλιστα, για να χαρεί περισσότερο ο αθώος όχλος κάνει ακόμα μια επαίσχυντη Μαϊκλμουριά ο σκηνοθέτης στο τέλος, παίζοντας ήχους ελικοπτέρων πάνω στη γνωστή «Πάμε» προεκλογική διαφήμιση του Γιωργάκη. Δηλαδή αν την κοπανήσει από τη χώρα ο Γιωργάκης κι άμα μπουν στη φυλακή και 5-10, εμένα δε θα μου γίνει άλλη μείωση του μισθού;

Κι ενώ σ΄αυτά έγκειται το πρόβλημα του ντοκυμαντέρ, η κουβέντα αναλώνεται σχετικά με το ότι δεν παρουσιάζεται η αντίθετη άποψη, ή δεν προτείνονται αρκετά ριζοσπαστικές λύσεις ή, αντιθέτως, προτείνονται λύσεις πολύ αριστερόστροφες! Δηλαδή, να τρελαίνεσαι! Ποιος τα υποστηρίζει όλα αυτά; Οικογενειακό διπλό παίζουν;

Και κατατροπώνουν οι υποστηρικτές του ντοκυμαντέρ τους πολέμιους σε στυλ «σας γαμήσαμε παλιόβαζέλια» και συγκεκριμένα: «είσαστε βαλτοί του Πασόκ», «είσαστε πράχτορες», «είσαστε με τους κλέφτες» και «Μπόρχα θεέ, πάρε την ΠΑΕ».

Κι όλοι μαζί υπογράφουν να έρθουν οι Χέρλοκ Σολμς να ψάξουν για τον Αλή Μπαμπά και τους 40 κλέφτες –θέλεις κλέφτες;

-Κλέφτες είναι τα αφεντικά που, όχι μόνο πληρώνονται χωρίς να δουλεύουν αλλά, παίρνουν 70 από το κατοστάρικο του εργαζόμενου και του αφήνουν με το ζόρι τα 30.

-Κλέφτες είναι αυτοί που έχουν για δουλειά τους το να κοροϊδεύουν τους ανθρώπους δημιουργώντας τους πλαστές ανάγκες.

-Κλέφτες είναι αυτοί που χρεώνουν δυο φορές πάνω για να βγάλουν κέρδος 200% και στο τέλος κλέβουν και τον φόρο.

-Κλέφτες είναι αυτοί που απαιτούν έξτρα (μαύρη) αμοιβή για να κάνουν τη δουλειά τους.

Θέλεις και παρανομίες;

-Παράνομο είναι να χρειάζεσαι 5 χιλιάρικα για να γεννήσεις δωρεάν και άλλα 10 το χρόνο για απολαύσεις τη δωρεάν παιδεία.

-Παράνομο είναι να δανείζεσαι από τράπεζες με επιτόκιο που αν τολμούσαν να το βάλουν τοκογλύφοι θα τους πλάκωναν στο ξύλο οι ίδιοι οι μπράβοι τους.

-Παράνομο είναι να πληρώνεις για σύνταξη και εφάπαξ κι όταν βγαίνεις στη σύνταξη να παίρνεις τ΄αρχίδια σου.

-Παράνομο είναι να πληρώνεις διόδια για άφτιαχτους δρόμους (άλλα το σχετικό κίνημα φροντίζει να το κρύβει αυτό, γενικεύοντας).

-Παράνομο είναι να μην είναι όλοι οι πολίτες ίσοι στο θέμα του εκλέγεσθαι.

Παραδείγματα έδωσα, θα μπορούσα να συνεχίσω γεμίζοντας σελίδες. Και τα παραδείγματα τα έδωσα επειδή θέλω να κάνω μια ερώτηση.

Τα παραπάνω παράνομα ποιος έχει ζητήσει να σταματήσουν; Για τους παραπάνω κλέφτες ποιος έχει προτείνει να απαγορευτούν οι σχετικές πρακτικές;

Όμως όλα αυτά τα παραβλέπουμε και περιμένουμε σα χάχες να έρθει ο Κορέα και να μας σώσει, όπως περιμέναμε τον Φέλιξ Μπόρχα να έρθει και να ξεσκίσει τα αντίπαλα δίχτυα.

Ο ποιος;

Αυτός.