Τρίτη 7 Ιουνίου 2011

Η Δύση, τα φιλελεύθερα αιτήματα και η Ελλάδα

του Νίκου Γεωργιόπουλου

Υπάρχει μια μεγάλη κριτική για το ότι η ελληνική κοινωνία είναι ανεπίδεκτη φιλελεύθερης παιδείας. Ότι δεν υπάρχουν φιλελεύθερα-εκσυγχρονιστικά αιτήματα, ότι δεν υπάρχει φιλελεύθερη παιδεία και κουλτούρα αλλά επικρατεί ένας ανατολίτικος δεσποτισμός. Μια συλλογική δηλαδή ανηθικότητα κατά κάποιον τρόπο της κοινωνίας που δεν εκδυτικίστηκε όσο έπρεπε. Και όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Η ελληνική κοινωνία και ειδικά το νεότερο Ελλαδικό κράτος ακολούθησαν την Δύση σε πολλά. Από την αρχιτεκτονική νοοτροπία (νεοκλασικισμός και ελληνικός μοντερνισμός), την ακαδημαϊκή ζωγραφική, την καθαρεύουσα που προσπάθησε να γεφυρώσει τον αρχαίο δυτικότροπο, κατά Καστοριάδη, πολιτισμό με το νέο ελληνικό κράτος.

Στα εκκλησιαστικά, η Βαυαροκρατία ενήργησε σαν τον Ερρίκο Τιδόρ και απέκοψε την Εκκλησία της Ελλάδος από το Βατικανό της που ήταν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, αποκόπτοντας με αυτόν τον τρόπο το ποίμνιο της από την πνευματική εξάρτηση του υπόδουλου Πατριαρχείου. Στην συνέχεια όλα τα κινήματα του ελληνικού αλυτρωτισμού ήταν προϊόντα της δυτικόφιλης πτέρυγας με κύριους εκπροσώπους τον Παύλο Καλλιγά και τον Μάρκο Ρενιέρη οι οποίοι μέσω της Εθνικής Τραπέζης χρηματοδότησαν σειρά κινημάτων, εθνικών εταιρειών και αντάρτικων στα υπόδουλα εδάφη. Η ελληνική μεγαλοαστική τάξη που εκπροσωπήθηκε από τον Βενιζέλο ήταν κυρίαρχη στα μεγαλοϊδεατικά οράματα. Αντίθετα η μυστικιστική αντιδυτική παράταξη ήταν μέχρι και το κίνημα των Νεοτούρκων βαθύτατα σκεπτική για τον δυτικό προσανατολισμό της χώρας. Η εφημερίδα Αιών της αντιδυτικής παράταξης θεωρούσε την Μεγάλη Ιδέα αντιχριστιανική ενώ κορυφαίοι εκπρόσωποι αυτής της παράταξης, όπως ο Ιακωβάτος Τυπάλδος, καλούσαν στην δημιουργία ελληνοτουρκικής ομοσπονδίας.

Τα συμφέροντα πολλών ρωμιών της Πόλης ήταν ταυτισμένα με αυτήν την αντίληψη, σε σημείο που ο τραπεζίτης της Πόλης, Γεώργιος Ζαρίφης, πρότεινε στην ελληνική αντιπροσωπεία στο συνέδριο του Βερολίνου την παραίτηση του βασιλέως Γεωργίου εις όφελος του σουλτάνου και την δημιουργία ελληνοτουρκικού κράτους στα πρότυπα της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Με λίγα λόγια σε επίπεδο κορυφαίων εθνικών επιλογών το Ελληνικό κράτος υπήρξε βαθύτατα φιλοδυτικό. Το θεώρημα του ανατολίτικου κράτους δεν στέκει. Αυτό το οποίο στέκει, είναι πως το Ελληνικό κράτος δομήθηκε βασισμένο στις συγκεντρωτικές δομές των Ανατολικών Αυλών (κεντρικές αυτοκρατορίες) χωρίς να έχει παράδοση ο ελληνικός λαός σε δομές κεντρικής εξουσίας.


Έτσι οι παθογένειες της τοπικής αυτοδιοίκησης μεταφέρθηκαν στο κεντρικό κράτος το οποίο δεν είχε μια πολιτειακή δομή που εξισορροπούσε τις εξουσίες. Αντίθετα είχε δομές ενός ευρωπαϊκού δεσποτικού κράτους (κρατικός συγκεντρωτισμός) συνδυασμένες με μια πρωτοφανή δημοκρατία για τα ευρωπαϊκά δεδομένα (καθολικό δικαίωμα ψήφου το 1830 σε μια Ευρώπη απολυταρχικών καθεστώτων) και μεταφορά αρμοδιοτήτων και παθογενειών από την περιφέρεια στο κεντρικό κράτος. Αυτή ήταν η τέλεια συνταγή καταστροφής, ο κρατισμός που παρουσιάστηκε και παρουσιάζεται ως η μόνη επιλογή που είχε το τότε νέο ελληνικό κράτος. Άλλα ένα είναι το σαφές, οι δυτικόφιλες κυβερνήσεις πάντα ήταν προϊόντα λαϊκής ετυμηγορίας. Και το κράτος ήταν δυτικότροπο, δυτικόφιλο, αλλά κρατικιστικό με τις ειδικές παθογένειες που είχαν να κάνουν με την πρωτύτερη κατάσταση. Δεν είναι μια συλλογική αμαρτία ή ένα κακό γονίδιο των Ελλήνων αυτό που κάνει το ελληνικό κράτος κακό. Αλλά το ίδιο το κράτος. Το κράτος είναι το πρόβλημα παραφράζοντας τον Ρόναλντ Ρήγκαν.

Και φτάνουμε στο σήμερα. Αυτό που ορίστηκε ως δυτικόφιλο, προοδευτικό και εκσυγχρονιστικό τα τελευταία χρόνια δεν ήταν άλλο παρά μια ανακυκλωμένη σοσιαλδημοκρατία. Ως κλασσική σοσιαλδημοκρατία πάντα είχε τους βολικούς της εχθρούς. Τον Χριστόδουλο, τον Άνθιμο, τον Ψωμιάδη, τον Λιακόπουλο και γενικά όλους όσους δεν ταίριαζαν στο κοσμοπολίτικο και φιλοευρωπαϊκό προφίλ της. Έτσι για παράδειγμα πιο βολικό ήταν για τους προοδευτικούς να καταραστούν τα πλήθη που κατέβηκαν για τις ταυτότητες και για το Μακεδονικό αντί να αφιερώσουν τους ίδιους τόνους μελάνης για το χρέος που ήδη έπαιρνε την ανηφόρα.

Ακόμα και οι πολιτικές επιτυχίες της προοδευτικής σοσιαλδημοκρατίας ήταν και είναι ανύπαρκτες. Η διπλωματία των σεισμών έγινε θεωρία διεθνών σχέσεων που απέτυχε, το κόμμα του χρηματιστηρίου μια νεωτερικότητα στην πολιτική οικονομία των κομμάτων που έσκασε τον Σεπτέμβριο του 1999, οι ταυτότητες ως το μέγα ζητούμενο του εκσυγχρονισμού της κοινωνίας με αποκορύφωμα το “Δεν θα γίνουμε Ιρλανδία”. Εν τω μεταξύ το χρέος ανηφόριζε στην φαντασμαγορία του ευρώ, του αθλητικού Κευνσιανισμού των Ολυμπιακών αγώνων, του πανεπιστημιακού Κευνσιανισμού των περιφερειακών πανεπιστημίων και του στρατιωτικού Κευνσιανισμού των στρατοπέδων. Όντως ο ελληνικός λαός δεν κατέβηκε για κάποιο φιλελεύθερο αίτημα άλλα για ένα μάλλον χαζό αίτημα όπως αυτό των ταυτοτήτων. Οι υποτίθεται ευρισκόμενοι στην πρωτοπορία και οι εκσυγχρονιστές ακολούθησαν τον λαό πικάροντας τον αντί να του δείξουν τι ουσιαστικό στραβό υπήρχε στην χώρα. Ή αλλιώς κανείς, ούτε ο λαός, ούτε η πεπαιδευμένη ελίτ είχαν φιλελεύθερα αιτήματα!

Οι εκσυγχρονιστές δεν ήταν φιλελεύθεροι, άλλα κλασσικοί σοσιαλδημοκράτες με την δική τους ατζέντα επιβολής των αξιών τους, χωρίς να ενδιαφέρονται για τις κοχλάζουσες άλλα κρυφές οικονομικές συνθήκες. Με λίγα λόγια αγαπητοί εκσυγχρονιστές και προοδευτικοί δεν ήσασταν φιλελεύθεροι άλλα σοσιαλιστές που επιλέξατε για βολικό αντίπαλο τον Άνθιμο και όχι το δημόσιο χρέος, την μειούμενη ανταγωνιστικότητα, το λάθος του ευρώ, τον ανατολικογερμανικό αθλητισμό του Κεντέρη και της Θάνου και τα άλλα ευτράπελα. 
Ο Ελληνικός λαός αγαπητοί προοδευτικοί και εκσυγχρονιστές κάηκε από οκτώ χρόνια εκσυχρονισμού και πέντε χρόνια ήπιας προσαρμογής. Δικαιούται να μην σας παίρνει πλέον τόσο στα σοβαρά. Όποτε ας αφήσουμε όλοι την γκρίνια για την απουσία φιλελεύθερων αιτημάτων από τους αγανακτισμένους. Οι φιλελεύθεροι φταίμε που ετεροκαθοριστήκαμε ως μια παραφυάδα της σοσιαλδημοκρατίας, τυφλωμένοι από το άγχος να μην γράφει η ταυτότητά μας Χ.Ο.

(από το "Μπλε Μήλο")

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου