Άσος στο ημίχρονο, δύο τελικό

του Φώτη Γεωργελέ

Άσος στο ημίχρονο, δύο τελικό. Η συνθηματική φράση θα μπορούσε να είναι και ο γενικός τίτλος για όλο το δημόσιο διάλογο. Δεν έχει σημασία τι λέμε, τι υποστηρίζει ο καθένας, τι φαίνεται, το αποτέλεσμα στο τέλος είναι πάντα άλλο, κρυμμένο, αντίθετο. Όταν πριν λίγους μήνες παρακολουθούσαμε τα επεισόδια στα γήπεδα, συζητούσαμε για το «πρόβλημα του χουλιγκανισμού». Τώρα μας απασχολούν τα «στημένα ματς» και οι συμμορίες που στοιχηματίζουν σ’ αυτά. Κάνουμε δηλαδή αυτό που κάναμε πάντα, αποφεύγουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, να βρούμε τις πραγματικές αιτίες, να περιγράψουμε το πρόβλημα ώστε να συμφωνήσουμε τις λύσεις. Όλα είναι επεισόδια, παρεκτροπές της ανθρώπινης συμπεριφοράς, εγκληματικές ενέργειες. Ένας πρόεδρος εδώ, ένας ντοπαρισμένος αθλητής εκεί, ένας εφοριακός που κατηγορείται για αθέμιτο πλουτισμό, ένα σωματείο που επιχορηγείται από τον εργοδότη του. Η δικαιοσύνη θα πατάξει τη διαφθορά…
Όμως στην πραγματικότητα δεν έχουμε να κάνουμε με ένα ποδοσφαιρικό ζήτημα, δεν αντιμετωπίζουμε μια απλή υπόθεση παρανομίας. Έχουμε ένα πρόβλημα οικονομικού μοντέλου, αντιμετωπίζουμε το ίδιο ακριβώς πρόβλημα που συναντάμε παντού, αυτό που μας οδήγησε στη χρεοκοπία: τον κρατισμό, τον παρασιτισμό, τη διαπλοκή, τη διαφθορά ως μέσο διανομής πλούτου.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε ποδόσφαιρο. Δεν έχουμε επιχειρήσεις που παράγουν το προϊόν-ποδοσφαιρικό θέαμα, που εξαρτώνται από την ποιότητα του θεάματος για να προσελκύσουν θεατές, δηλαδή έσοδα. Ο αθλητισμός είναι κρατικοδίαιτος, το ποδόσφαιρο είναι μια δημοφιλής μηχανή παραγωγής προσόδων. Το ποδόσφαιρο είναι μια λαϊκής αποδοχής φάμπρικα λεηλασίας του δημόσιου χρήματος. Η ζημιογόνα ΕΡΤ μπορεί να κάνει αυτό που δεν κάνουν ούτε τα ιδιωτικά κανάλια, να χρηματοδοτεί με 30 εκατομμύρια το χρόνο τις μεγάλες ομάδες, τους μεγάλους επιχειρηματίες δηλαδή της χώρας. Ο ΟΠΑΠ να επιχορηγεί, η Γ.Γ. Αθλητισμού να επιδοτεί, οι ΔΕΚΟ να διαφημίζονται στις φανέλες. Τα ασφαλιστικά ταμεία δεν απαιτούν τις εισφορές, οι εφορίες δεν εισπράττουν τους φόρους, τα δικαστήρια δεν επιβάλλουν ποινές, οι αρχές δεν εφαρμόζουν τους κανονισμούς και οι κυβερνήσεις με χαριστικές διατάξεις κάθε φορά παρακάμπτουν τους νόμους ώστε να συνεχίζεται η λεηλασία. Επιτρέπουν στις ομάδες να σβήνουν τα χρέη τους, τους τα χαρίζουν, δημιουργούν άρθρα 99 γι’ αυτές, ώστε άμωμες και άσπιλες με καινούργια ονόματα, Νέοι Πανιώνιοι, Νέες Καβάλες, να μηδενίζουν το κοντέρ και να συνεχίζουν.

Και το φιλοθεάμον κοινό, ο λαός, διαδηλώνει, κλείνει δρόμους, εθνικές οδούς, αποκλείει πόλεις, υψώνει μαύρες σημαίες ώστε να χαριστούν τα χρέη. Οι «φανέλες» είναι υπεράνω νόμων. Οι αριστεροί βουλευτές Θεσσαλονίκης δηλώνουν ότι ο Ηρακλής είναι «κοινωνική περιουσία». Όλοι αυτοί έπειτα, αγανακτισμένοι, φωνάζουν «να πληρώσουν την κρίση αυτοί που τα έφαγαν», «φέρτε πίσω τα κλεμμένα». Οι ίδιοι.
Οι άνθρωποι λύνουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Αν το πρόβλημά σου είναι μια επιχείρηση αθλητικού θεάματος, επενδύεις, φτιάχνεις ομάδες, παίκτες, ενδιαφέρεσαι για το fair play, για τα εισιτήρια, την ικανοποίηση του κοινού. Στο ελληνικό πρωτάθλημα δεν υπάρχουν εισιτήρια. Όλα αυτά είναι αδιάφορα. Ο στόχος είναι η διανομή του δημόσιου χρήματος. Υπάρχουν 14 αθλητικές εφημερίδες στο χειρότερο πρωτάθλημα της Ευρώπης, ιδιωτικοί στρατοί-μοχλοί πίεσης, δορυφορικές ομάδες, πολιτικό χρήμα, ξέπλυμα μαύρου χρήματος με δελτία, εξαργυρώσεις, θέσεις-ταμείο, κομματικός έλεγχος, ομοσπονδίες μαϊμού, διανομή κερδών. Μια ισορροπία τρόμου που κάθε φορά υπογείως διανέμει το χρήμα του Δημοσίου και τις 2+3 προνομιούχες θέσεις που οδηγούν και στο χρήμα της UEFA.

Όταν ο στόχος είναι ο εκβιασμός, οι πιέσεις, η συναλλαγή, δεν χρειάζεσαι παίκτες. Χρειάζεσαι παράγκες, διαιτητές, αθλητικούς δικαστές, μπράβους, ιδιωτικούς στρατούς, μαφιόζους. Όταν στόχος των ΜΜΕ είναι η διανομή της κρατικής διαφήμισης, των χορηγιών, των προμηθειών, δεν χρειάζεσαι δημοσιογράφους, χρειάζεσαι «νταλαβεριτζήδες». Όταν στόχος δεν είναι η αγροτική παραγωγή, η εκλεκτή ποικιλία, το προϊόν προέλευσης αλλά η διανομή των κοινοτικών επιδοτήσεων, χρειάζεσαι τα κομματικά και συνδικαλιστικά «κονέ» που θα κάνουν το ένα στρέμμα μπαμπάκι δέκα, τις 10 ελιές χίλιες. Αυτή είναι η ιστορία του ελληνικού ληστρικού μικροκαπιταλισμού. Οργανωμένα συμφέροντα που στις παρυφές του, αλλά και μέσα στο κράτος, λεηλατούν το δημόσιο χρήμα.

Στο ποδόσφαιρο, άθλημα λαϊκό, καθρέφτη της ελληνικής κοινωνίας, όλα γίνονται πιο ανάγλυφα και φανερά. Απ’ όσα αυτές τις μέρες βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, τίποτα δεν είναι καινούργιο, τίποτα δεν είναι κρυφό. Έχουν γραφεί άρθρα, βιβλία, υπάρχουν μαρτυρίες. Οι ιστορίες επαναλαμβάνονται με τους ίδιους ή άλλους πρωταγωνιστές. Απλώς κάθε φορά σε ένα πιο χαμηλό επίπεδο. Καθώς το σύστημα παρακμάζει ραγδαία, κάθε καινούργιο επίπεδο είναι πιο κοντά στις πρακτικές της κολομβιανής μαφίας. Προστασίες, οργανωμένο έγκλημα, φουσκωτοί, μπράβοι, πρόεδροι που μοιάζουν με μπράβους, παραδικαστικό, γενική ατιμωρησία, διαφθορά κρατικών λειτουργών, κομματική προστασία, πολιτική συνενοχή. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απονέμει το κύπελλο σ’ αυτόν που έχει εξευτελίσει κάθε πολιτική, δικαστική, αστυνομική, αθλητική αρχή αυτής της χώρας. Αυτή είναι η αβαβά Ελλάδα, αγαπούλες.

Καθώς διαβάζεις τις απολαυστικές απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες των προέδρων του ελληνικού ποδοσφαίρου, καθώς παρακολουθείς τις αντιπαραθέσεις των μετόχων των μεγαλύτερων ομάδων αλλά και των μεγαλύτερων οικονομικών ομίλων της χώρας, καθώς προσπαθείς να ξεχωρίσεις ποιοι σε ολόκληρο αυτό το κύκλωμα είναι οι πρόεδροι και ποιοι οι μπράβοι τους, καταλαβαίνεις και κάτι άλλο: γιατί φτάσαμε σε κατάσταση χρεοκοπίας τόσο εύκολα. Η αστική τάξη της έρημης αυτής χώρας δεν είχε και μεγάλη διαφορά, το ίδιο βεληνεκές διέθετε, την ίδια γλώσσα μίλαγε, με τους «θείους», τους «χοντρούς», τους «κοκαλιάρηδες», τις «αγαπούλες».

(από την "Athens Voice")