Η επέλαση της βίας

του Σταύρου Λυγερού, από την "Καθημερινή"

Την Τρίτη, ο Μανώλης Καντάρης νεκρός. Την Τετάρτη, ο Ιωάννης Καυκάς μεταξύ ζωής και θανάτου. Δύο δράματα σε δύο ημέρες. Η δόση είναι πολύ μεγάλη. Ωστόσο, η σφαγή του 44χρονου από τρεις λαθρομετανάστες (σύμφωνα με τις μαρτυρίες) και ο βαρύτατος τραυματισμός του 31χρονου από τα ΜΑΤ μόνο τυχαία γεγονότα δεν είναι. Τα κυοφόρησαν οι επικρατούσες συνθήκες και μ’ αυτήν την έννοια ήταν ζήτημα χρόνου να συμβούν. Οι καθημερινές κλοπές, ληστείες, τραυματισμοί και βιασμοί στο κέντρο της πρωτεύουσας μπορεί κατά κανόνα να μη βρίσκουν χώρο στα δελτία ειδήσεων, αλλά είναι η αμείλικτη πραγματικότητα, που προειδοποιούσε ηχηρά για το επερχόμενο φονικό. Εξίσου αναμενόμενο ήταν ότι η πρακτική αστυνομικών να χτυπούν λυσσασμένα με τα κλομπ κεφάλια διαδηλωτών κάποτε θα επέφερε βαρύ τραυματισμό, ίσως και θάνατο.

Είναι τραγικό ότι την ίδια στιγμή που η Πολιτεία δεν εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών στο κέντρο της Αθήνας, χρησιμοποιεί υπέρμετρη βία για να διαλύσει μία μέτρια διαδήλωση, η οποία δεν απείλησε ουσιαστικά τη δημόσια τάξη. Στην πραγματικότητα, έχουμε διπλή ακύρωση του ευνομούμενου κράτους. Δεν βιώθηκε, όμως, έτσι από το σύνολο της κοινωνίας. Είναι αλάνθαστη απόδειξη παρακμής του δημοκρατικού φρονήματος το γεγονός ότι δυναμικές μειοψηφίες φόρτισαν με ιδεολογικό πρόσημο τα δύο αυτά δραματικά γεγονότα.

Η σφαγή του Καντάρη χαλάει το ιδεολόγημα, που –στο όνομα του αντιρατσισμού– αρνείται να δει τις τρομακτικές επιπτώσεις της μαζικής λαθρομετανάστευσης κυρίως στη ζωή των λαϊκών τάξεων. Στην «υπαρκτή Αριστερά», αυτός ο θάνατος προκαλεί αμηχανία, δεν βολεύει, είναι εκτός ιδεολογικών προδιαγραφών! Μη μπορώντας, όμως, να τον παρακάμψει, τον αποκόπτει από τις συγκεκριμένες συνθήκες και τον αντιμετωπίζει σαν μεμονωμένο έγκλημα, που θα μπορούσε να συμβεί οποτεδήποτε και οπουδήποτε. Αντιθέτως, οι ακροδεξιοί εκμεταλλεύθηκαν την οργή που προκάλεσε η σφαγή για να προωθήσουν τη ρατσιστική ατζέντα τους. Κυνηγούσαν και ξυλοκοπούσαν όποιον λαθρομετανάστη βρισκόταν μπροστά τους. Εάν αποδειχθεί ότι κι ο φόνος του νεαρού Μπανγκλαντεσιανού είναι δικό τους έργο, τότε έχουμε ήδη εισέλθει στον εφιάλτη των τυφλών φυλετικών συγκρούσεων, που κυοφόρησε η ανυπαρξία μεταναστευτικής πολιτικής.

Το αντίστροφο ακριβώς συμβαίνει με την περίπτωση Καυκά. Στον χώρο της Αριστεράς, η συναισθηματική αντίδραση είναι έντονη. Βιώνουν τον τραυματισμό του ως δικαίωση των καταγγελιών για την κρατική καταστολή. Αντιθέτως, στον χώρο της Δεξιάς έχουν την τάση να τον θεωρούν παράπλευρη απώλεια. Θα εκφράσουν, βεβαίως, τη λύπη τους, αλλά δεν θα βάλουν ποτέ τον τόνο εκεί.

Οι διαφορετικές οπτικές, ως παράγωγα διαφορετικών ιδεολογιών, είναι αναπόφευκτες σε μία δημοκρατική κοινωνία. Υπάρχει, όμως, ένα όριο. Κι αυτό το όριο έχει ξεπεραστεί. Αδιάψευστη απόδειξη είναι ότι τα δύο δραματικά περιστατικά χρησιμοποιήθηκαν ως αφορμή για δύο αντίπαλες συγκεντρώσεις και συγκρούσεις, λες και η σφαγή του Καντάρη ανταγωνίζεται τον τραυματισμό του Καυκά!