Επαναστατικές ζήλειες

από το "ελληνάκι"

Κάθε φορά που συμβαίνουν μαζικές διαδηλώσεις στο εξωτερικό (ειδικά σε κεντρικές πλατείες), τα εγχώρια «επαναστατικά» μυαλά τρέχουν να ενθουσιαστούν. Έτσι, για κάποιο λόγο, η τελευταία μόδα προστάζει να παρακολουθούμε όλοι με ενδιαφέρον και αλληλεγγύη τα δρώμενα στην Puerta del Sol της Μαδρίτης, φαντασιώνοντας την ημέρα που κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και στην Πλατεία Συντάγματος. Δυστυχώς όμως, όπως έχει ξαναειπωθεί, η επανάσταση με ελληνικούς όρους αργεί.

Ο λόγος είναι απλός και είναι ο ίδιος που στην Ελλάδα δεν μπορεί να λειτουργήσει κάτι συλλογικά ή έστω μαζικά. Για οτιδήποτε θέλουμε να δημιουργήσουμε, δεν υπάρχει στοιχειώδης συνεννόηση και αμοιβαίος συμβιβασμός. Και από αυτόν τον κανόνα δεν εξαιρείται ούτε η κοινωνική αντίδραση. Έτσι, επί της ουσίας, δεν έχουμε μία ομοιογενή κοινωνική αντίδραση, αλλά ένα σύνολο από πολλές μικρές και ατομικές αντιδράσεις για έναν μεγάλο αριθμό διακριτών, προσωπικών απαιτήσεων. Για κάποιο λόγο, θεωρούμε ότι διαδήλωση σημαίνει στοίχιση σε διάφορα «μπλοκ», το καθένα εκ των οποίων κάνει την πασαρέλα του μπροστά από το Κοινοβούλιο, φωνάζοντας το δικό του μανιφέστο, με μοναδικό ενωτικό παράγοντα τον ίδιο κοινό, αόριστο, «εχθρό». Στο τέλος, αντί να βγαίνει μία ενιαία πολυπληθής φωνή, παράγεται μία ακατανόητη κακοφωνία που εμπεριέχει ακόμα και αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, και τελικά καταπνίγει τα όποια δίκαια αιτήματα ή μανιφέστα.

Στην πασαρέλα της Πλατείας Συντάγματος, μπορείς για παράδειγμα να δεις τετράπαχους εργατοπατέρες να διαδηλώνουν μαζί με κοκαλιάρηδες χαμηλοσυνταξιούχους. Αναρχικούς, μαζί με κομματικές νεολαίες. Μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις (βλ. ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ), μαζί με κατά τ’ άλλα εργατικούς και χαμηλόμισθους δημόσιους υπαλλήλους.

Η αλληλεγγύη και η ενότητα μπροστά σε έναν κοινό «εχθρό» δεν είναι κατακριτέες, ούτε φυσικά προϋποθέτουν ομοιογενή πλήθη με τις ίδιες ακριβώς ιδέες. Έχει μεγάλη σημασία όμως το πώς ορίζει τον «εχθρό» ο καθένας και κατά πόσο ο «εχθρός» αυτός έχει τις ίδιες επιπτώσεις σε όλους. Διότι αν οι επιπτώσεις είναι διαφορετικές, τότε το τίμημα που έχει να πληρώσει ο καθένας είναι διαφορετικό. Και όταν το τίμημα είναι διαφορετικό, δεν μπορεί να υπάρχει ομοιογένεια και συλλογικότητα εξ’ ορισμού.

Είναι φυσικό οι αγανακτισμένοι ή οι εν δυνάμει «επαναστάτες» να θαυμάζουν την Puerta del Sol, τις περιστασιακές μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις του Παρισιού, την Tahrir, το Wisconsin, κλπ. Στην ουσία δεν θαυμάζουν την πραγματοποίηση ή τα μανιφέστα αυτών των διαδηλώσεων, αλλά την ομοιογένεια, την μαζικότητα και την αποφασιστικότητά τους. Ίσως επειδή κατά βάθος γνωρίζουν πως παρόμοιες διαδηλώσεις δεν μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα με τις παρούσες νοοτροπίες, ήτοι τις 329746502986 συνιστώσες της Αριστεράς, την μιζέρια και την ένταση που επικαλύπτουν οποιαδήποτε άλλη ατμόσφαιρα, την ανυπαρξία κάποιας συλλογικής συνείδησης, και εν τέλει το μακρύ και το κοντό του καθενός.