Πέντε ερωτήσεις πριν το ενδεχόμενο τέλος όλων των απαντήσεων

του Μίμη Ανδρουλάκη

Η αγορά χρόνου και η ερεβώδης ηδονή του "τέλους"

Η φράση της ημέρας στην Ευρωζώνη είναι "αγοράζουμε χρόνο". Το είπε προχτές και η Μέρκελ. Χρόνο για ποιον και γιατί; Ο χρόνος της ευρωκρατίας και ο χρόνος των αγορών είναι διαφορετικός. Ο χρόνος των αγορών και ο χρόνος των κοινωνιών είναι πολύ διαφορετικός. Ο χρόνος των κοινωνιών σε Βορρά και Νότο της Ευρωζώνης είναι ακόμα πιο διαφορετικός καθώς δε συγκλίνουν οικονομικά και δεν υφίσταται μια φαντασιακή, βιωματική, μυθική κοινότητα ανάμεσά τους. Ο πολιτικός χρόνος στις διαφορετικές πρωτεύουσες της Ευρώπης αποκλίνει επικίνδυνα σε σημείο να σπάσει. Ο χρόνος προσφέρει ευκαιρίες, όταν δεν μπορείς να κάνεις διαφορετικά, αλλά πάντα εμπεριέχει τη φθορά, την εξάντληση, την απώλεια ενέργειας (νόμος εντροπίας στη φυσική). Η Ευρωζώνη έπαιξε λάθος στο παιχνίδι με το χρόνο. Μάλλιασε η γλώσσα μας, κουράστηκε το χέρι μας να γράφουμε πολύ πριν τις εκλογές του 2009 για το "Λάθος Χάρτη", λάθος διάγνωση, λάθος χρόνο, λάθος αναβολή και αναμονή στην οριστική επίλυση της κρίσης χρέους Οι αγορές απεχθάνονται την ασάφεια και τη μακρόχρονη αναμονή και τείνουν τότε να προεξοφλούν τις εξελίξεις με βάση το χειρότερο σενάριο. Οι κοινωνίες δεν την αντέχουν, ιδιαίτερα η ανυπόμονη ελληνική, για την οποία μεταφορικά λέγαμε στο Ε, Πρόεδρε! ότι είναι πρώτη παγκοσμίως στην κατανάλωση αντιβιοτικών, δηλαδή στην επιθυμία για βιαστική "θεραπεία".
Τώρα ζούμε ένα παράδοξο, τραγικό συγχρονισμό: οι αγορές στις προβλέψεις τους για την Ελλάδα, οι κοινωνίες του Βορρά στην κορύφωση του ευρωσκεπτικισμού τους εναντίον της ελληνικής διάσωσης, οι ελίτ της Ελλάδας σε σημαντικό βαθμό αλλά και οι "Πλατείες" της, συγχρονίζονται και καταλαμβάνονται από μια ανυπόμονη, απελπισμένη, ερεβώδη "ηδονή" να επισπεύσουν και να "ζήσουν" την τελική πράξη του δράματος. Η αυτοκτονία μας με την οποία απειλούσαμε διαπραγματευτικά τους εταίρους μας αρχίζει να ενδοστρέφεται εναντίον του εαυτού μας.
Κι όμως τώρα ξανατίθεται με άλλους όρους το ίδιο αρχικό ερώτημα: Μπορούμε να σωθούμε ακόμα και με "Λάθος Χάρτη"; Μπορούμε να επαναλάβουμε πειστικά τον υπαινιγμό που ψιθύρισα στον Στρος Καν στη Βουλή πριν επτά μήνες "Χρέος μας, Πρόβλημα σας"; Μπορούμε να αγοράσουμε χρόνο, έστω πιο ακριβά, και αυτή τη φορά να τον εκμεταλλευτούμε αποδοτικά; Μπορεί το ολέθριο μειονέκτημα της χρονικής καθυστέρησης και της γιγάντωσης του χρέους να μετατραπεί σε πλεονέκτημα; Πότε; Πώς;

Νίκος Δήμου: Η φοβική χώρα

Χίλια τόσα χρόνια κρατάει, από τη εποχή του Σχίσματος. Φόβος, δυσπιστία και μίσος για τη Δύση. Με επικεφαλής την Εκκλησία που αιώνες συμβούλευε τους ραγιάδες να αγαπούν τον Σουλτάνο (πατέρα μας) και να εξορκίζουν κάθε δυτικό - σατανικό (Επιστήμη, Δημοκρατία, Διαφωτισμό, κ.λπ.).

Μόνιμα η φοβική Ελλάδα νιώθει περικυκλωμένη από εχθρούς που την εποφθαλμιούν και την επιβουλεύονται. Όπως έγραψε ένας γνωστός λαϊκός ιστοριογράφος, ο Κυριάκος Σιμόπουλος: «Ο Ελληνισμός αγωνίζεται επί δύο χιλιετίες σε έναν εχθρικό κόσμο υπό συνεχή απειλή ολοκληρωτικού αφανισμού… ολομόναχος».

Ακόμα κι όταν ελευθερώθηκε το '21 χάρη στις Μεγάλες Δυνάμεις, δεν είπε ποτέ ευχαριστώ. (Ο Σημίτης, που είπε «ευχαριστώ» για τα Ίμια, στιγματίστηκε διά βίου).

Γιατί άλλες χώρες δεν νιώθουν αυτό το σύνδρομο; Η Ιταλία ελευθερώθηκε και ενοποιήθηκε μετά από μας. Πέρασε αιώνες κάτω από γερμανική, ισπανική, γαλλική κατοχή. Ωστόσο δεν μισεί τη Δύση - έγινε Δύση. Εμείς δεν γίναμε ποτέ κι ας είπε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το «ανήκομεν».

Κάθε κακό που μας συμβαίνει το αποδίδουμε σε άλλους. Π.χ. την «ξενοκίνητη» χούντα. Που μόνο ξενοκίνητη δεν ήταν - ελληνικότατη. Άλλα σχεδίαζαν οι ξένες μυστικές υπηρεσίες και πιάστηκαν στον ύπνο. Όμως ο μύθος επιμένει.

Τώρα ξενοκίνητα είναι τα Μνημόνια και το Χρέος. Υποτίθεται πως οι ξένοι μάς ανάγκαζαν να ξοδεύουμε και να χρεωνόμαστε, για να μας υποδουλώσουν και να μας αγοράσουν για ένα κομμάτι ψωμί.

Το πώς μας ανάγκασαν να αγοράσουμε Τζιπούρες και σκάφη, να φτιάξουμε αυθαίρετα με πισίνες και να πουλάμε ανύπαρκτα γεωργικά με επιδοτήσεις, μόνο η Λέσχη Μπίλντερμπεργκ το ξέρει.

Οι περισσότεροι πιστεύουν πως είμαστε πάλι θύματα πλεκτάνης των ξένων. Αν ισχυριστείς ότι μας βοηθάνε, θα αντιμετωπίσεις τον γενικό καγχασμό.

Το αποκορύφωμα της παράνοιας φαίνεται σε πρόσφατη δημοσκόπηση της VPRC: το 59% των Ελλήνων θεωρεί ότι ο πρωθυπουργός μας εργάζεται για λογαριασμό ξένων συμφερόντων. Ο αφελώς έντιμος Γιώργος Παπανδρέου, σατανικός πράκτωρ, μας ξεπουλάει.

«Το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνην». Αλλά η παραφροσύνη αυτή υπάρχει εδώ και αιώνες. Τώρα, με την κρίση, η μανία καταδιώξεως εντάθηκε. Φοβάμαι πως αυτή, και όχι το χρέος, θα καταστρέψει τελικά τη χώρα.

(από τη LifO)

Το Μεσοπρόθεσμο θα περάσει...

Το Μεσοπρόθεσμο τελικά θα περάσει. Ότι και να περιλαμβάνει το θεατρικό έργο "άγρυπνοι στο CNN"... 

Όχι γιατί δεν έχει απέναντί του ισχυρότατες αντιδράσεις. Όχι γιατί η εκστρατεία εκφοβισμού των αντιδρώντων έχει σημαντικά αποτελέσματα. Ούτε γιατί οι αντιδράσεις δεν είναι θεμελιωμένες σε μιαν άσχημη και επώδυνη πραγματικότητα και λογικότατες αμφιβολίες για το όποιο όφελος από την εφαρμογή του. Αλλά επειδή δεν υπάρχει μια στιβαρή συστημική αντιπρόταση.

Απέναντι στην ισχυρότατη δυναμική των εταίρων μας στην ευρωζώνη που μορφοποιείται στις απαιτήσεις του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, η δική μας απάντηση δεν είναι το δικό μας μνημόνιο αλλά ένα σκέτο όχι που τους χωρά όλους. Λαμόγια και αδικημένους, μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους και απολυμένους ιδιωτικούς, υψηλόμισθους απεργούς των ΔΕΚΟ και χαμηλοσυνταξιούχους που χάνουν κι από αυτά που δεν έχουν, συνεπείς επιχειρηματίες και φοροφυγάδες, κρατικοδίαιτους κάθε είδους και ανεξαρτήτως επιχειρούντες, χαμηλόμισθους εργαζόμενους και διεκδικούντες αναδρομικά δικαστικούς και βουλευτές κλπ κλπ. Η παρθένα και ο σατανάς, ο δολοφόνος και το θύμα αγκαλιά διαδηλώνουν παρέα "να μην περάσουν" τα "μέτρα". Ποια μέτρα; Όλα ανεξαιρέτως; Ίσως... Τι σημασία έχει άλλωστε η καταπολέμηση της σπατάλης και της φοροδιαφυγής και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων μπροστά στο πανεθνικό προσκλητήριο να πετάξουμε τους εισβολείς ...δανειστές στην θάλασσα;

Απέναντι σε μια καθαρά συστημική πρόταση αντιπαρατίθεται μια καθαρά αντισυστημική άρνηση. Και ως γνωστόν όταν η σύγκρουση γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ανάμεσα σε ανόμοια μεγέθη, αυτό που τελικά κυριαρχεί είναι η πρόταση που εξασφαλίζει την συνέχεια, έστω και με πολλαπλές απώλειες παρά εκείνη που ανοίγεται σε άγνωστα εδάφη - εκτός φυσικά από επαναστατικές περιόδους.

Αν θα είχε κάτι πιθανότητες να αντιμετωπίσει μνημόνιο και μεσοπρόθεσμο, αυτό δεν θα ήταν άλλο από μια επίσης συστημική αντιπρόταση συνέχειας, ένα άλλο μνημόνιο και ένα άλλο μεσοπρόθεσμο, μια σύμβαση δανεισμού αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης, όπου τα βάρη θα κατανεμόντουσαν δίκαια και οι μεταρρυθμίσεις θα προχωρούσαν με ευρεία συναίνεση και σε ανορθωτική για την οικονομία μας κατεύθυνση. Κάτι τέτοιο όμως καμιά πολιτική δύναμη δεν έχει διατυπώσει με σαφήνεια και οικονομοτεχνική πληρότητα - μόνο συνθηματολογικά. Και όχι γιατί δεν το επιθυμεί - αλλά γιατί κάτι τέτοιο ξεπερνά τα όρια του σημερινού πολιτικού συστήματος.

Η χούντα δεν τελείωσε το 73!

(τελείωσε το 74...)

του Σταύρου Θεοδωράκη

Στο Σύνταγμα προστέθηκε τις τελευταίες ώρες ένα τεράστιο πανό με σύνθημα: «Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη». Ωραίο είναι, εύηχο είναι και είναι τοποθετημένο στην αριστερή, όπως κοιτάμε τη Βουλή, γωνία. Τις επόμενες μέρες ίσως κάνει και σουξέ. Κάτω από το πανό μια κυρία, την Δευτέρα το μεσημέρι εξηγούσε σε μια τηλεοπτική κάμερα – αγνώστων λοιπών στοιχείων – ότι «δεν θα πληρώσει τα ληστρικά τους δάνεια». Αναφερόταν σε ένα δάνειο κατοικίας που είχε πάρει αλλά για να προσδώσει κύρος και αγωνιστικό περιεχόμενο στην άρνηση της, χρησιμοποιούσε πληθυντικό («δεν θα πληρώσουμε»)! Στο πλάι της, κρατώντας την αγκαζέ, μια κοπελίτσα – κόρη της μάλλον, 15, 16 το πολύ 18 - πρόσθετε : «Δεν θα πληρώσουμε όπως δεν πλήρωσαν οι Αμερικανοί μέχρι που αναγκάστηκε ο Ομπάμα να τους χαρίσει τα δάνεια». Αυτό το τελευταίο δεν ξέρω πού το βρήκαν, πιθανόν είναι μια από τις «αποκαλύψεις» του ελληνικού ίντερνετ.

Είναι φανερό ότι μες την αναμπουμπούλα των τελευταίων εβδομάδων, ο καθένας προσπαθεί να χώσει, στις πλατείες, ό,τι μπορεί. Και οι υπόλοιποι «Αγανακτισμένοι» - αλλά και όλοι οι πολίτες – είναι υποχρεωμένοι να συμφωνούν ή να κάνουν πως συμφωνούν με όλες αυτές τις… τερατογενέσεις. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Απόστολου Δοξιάδη στην Καθημερινή της Κυριακής, για τα «διόδια» που έπρεπε να καταβάλουν όσοι ήθελαν να κινηθούν στην πάνω πλευρά του Συντάγματος. «Μουντζώνεις περνάς – δεν μουντζώνεις δεν περνάς» ήταν η σύσταση μια ομάδας μπρατζωμένων μεσήλικων. Για να αποφύγουν μάλιστα την πιθανή έκρηξη των αληθινά «Αγανακτισμένων πολιτών» έχουν εμφανιστεί παραλλαγές του τύπου : «Αποφασισμένοι πολίτες», «αγωνιζόμενοι πολίτες» και πάει λέγοντας. Και όλοι για να αποκτήσουν ακροατήριο χρησιμοποιούν λίγο από τα αγωνιστικά «χάι λάιτ» των περασμένων δεκαετιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύνθημα «ψωμί παιδεία ελευθερία – η χούντα δεν τελείωσε το 73», που έχει υψωθεί ακριβώς απέναντι από το κοινοβούλιο. Πήραν το τιμημένο «ψωμί παιδεία ελευθερία», αναζήτησαν μια κατάληξη σε «ια» και κατέληξαν στο «η Χούντα δεν τελείωσε το 73». Μικρή σημασία έχει το γεγονός ότι ούτε η ιστορία δεν συμφωνεί μαζί τους, καθότι όντως η χούντα δεν τέλειωσε το 73. Το 73 έγινε το Πολυτεχνείο, ακολούθησε η «απόσυρση» του Παπαδόπουλου και η άνοδος του Ιωαννίδη. Η Χούντα έπεσε το 74 μετά τα εγκλήματα στην Κύπρο (και ως εγκλήματα δεν εννοώ μόνο την εισβολή των Τούρκων – αλλά αυτά δεν είναι του παρόντος).

Το καταπληκτικότερο παράδειγμα κλοπής συνθημάτων είναι πάντως η γαλαζιοκόκκινη αφίσα που θα βρεις σε όλες τις κολώνες στο Σύνταγμα (αλλά και στα Εξάρχεια, στο Κολωνάκι, στο Γκάζι). Έχει έξι συνθήματα και τα έξι κλεμμένα: «Όχι στους κατακτητές, τους τοκογλύφους, τους κερδοσκόπους». Μην βιαστείτε να βγάλετε συμπέρασμα (δεν πρόκειται για αντιευρωπαϊστές). Σύνθημα δεύτερον : «Δεν πουλάμε - αγωνιζόμαστε». Εδώ είναι σαφής ο συνδικαλιστικός … ρεαλισμός (αλλά κρατήστε και μια πισινή). «Να φύγει η κυβέρνηση της υποταγής» (σύνθημα 3ον, ουπς! λές νάναι αριστεριστές;) – «ανατροπή τώρα» (σύνθημα 4ον). Και εκεί που κοντεύεις να πιστέψεις ότι είναι κάτι σαν εθνική φράξια του ΚΚΕ έρχεται το 5ο σύνθημα να σε αποτελειώνει. «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες». Έτσι ακριβώς, όπως το φώναζε ο Ανδρέας το ‘80. Αλλά δεν τελειώσαμε, σύνθημα 6ον : «Ουστ κυβέρνηση – τρόικα». Γηπεδικός τσαμπουκάς στην ολοκλήρωση. Ποιος τα υπογράφει όλα αυτά; Η Δημοκρατική Ανεξάρτητη Κίνηση Εργαζομένων. Και επειδή ούτε αυτό θα σας λέει τίποτα (όλοι «δημοκράτες», «ανεξάρτητοι» και «κινηματίες» είμαστε σε αυτή τη χώρα), σας λέω ότι πρόκειται για την περιβόητη ΔΑΚΕ. Ο συνδικαλιστικός βραχίονας δηλαδή της Νέας Δημοκρατίας μας καλεί να πούμε ουστ στους πράσινους της υποταγής για να γυρίσει η Ελλάδα στους (γαλάζιους ανυπότακτους) Έλληνες! Γιαυτό σας λέω, μέρες που 'ναι, να είσαστε υποψιασμένοι ποιος φωνάζει δίπλα σας. Εν ανάγκη κάντε και καμιά ερώτηση: Εσύ που ήσουνα στο «πάρτι»;

(από το "protagon")

Όμορφα και αμεσοδημοκρατικά

«Στην άμεση δημοκρατία, κερδισμένοι εντέλει δεν βγαίνουν οι πολλοί, 

αλλά αφ’ ενός οι πιο αποφασισμένοι, οι πιο ισχυροί και ηχηροί, 

και αφ’ ετέρου οι πιο λαϊκιστές – αρκεί κανείς να δει ποιοι οικονομολόγοι έχουν πέραση στις πλατείες.»

του Γ. Άρχοντα

Να λοιπόν που η πλατεία στηρίζει με ψήφισμά της ανάμεσα στα άλλα και την απεργία της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ! Τι σημαίνει όμως αυτό; Προφανώς, αν οι Αγανακτισμένοι αμεσοδημοκράτες εννοούν αυτά που λένε, το ψήφισμα αυτό δεν αντιπροσωπεύει κανέναν άλλο πέρα από τους ψηφίσαντες, δηλαδή κάποιες εκατοντάδες ή έστω λίγες χιλιάδες άτομα. Αλλά και οι υπόλοιπες αμεσοδημοκρατικές αποφάσεις των πλατειών δεν εκφράζουν κανέναν πέρα από τους ψηφίσαντες ή υπογράψαντες. Διαφορετικά φτάνουμε στο συμπέρασμα πως ακόμα κι οι αμεσοδημοκράτες κάποιους αντιπροσωπεύουν, κι αυτό το έχουν αποκηρύξει ως εξοβελιστέο.

Το αίτημα για άμεση δημοκρατία – που είναι η κυρίαρχη ερμηνεία του συνθήματος «πραγματική δημοκρατία τώρα!» – δεν γεννήθηκε βεβαίως στο κενό. Ήρθε να καλύψει ένα απολύτως υπαρκτό πρόβλημα πολιτικής νομιμοποίησης: η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ψηφίστηκε για να κάνει άλλα και κάνει τα αντίθετα. Είναι όμως όντως η άμεση δημοκρατία η καλύτερη, ή έστω εφικτή, λύση στα προβλήματά μας; Έχω ως προς αυτό δύο ιστορίες.

Ιστορία Πρώτη 

Στα τελευταία χρόνια της χιλιετίας που μας πέρασε, σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο που θεραπεύει τις πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες επί της λεωφόρου Συγγρού, ακουγόταν ηχηρό το αίτημα για κατάληψη. Μπορεί η κατάληψη να είναι αντισυνταγματική ως μέσο διαμαρτυρίας, όμως αφ’ ενός μια αυθαίρετη ερμηνεία του περί ασύλου άρθρου του Συντάγματος, αφ’ ετέρου οι απαράδεκτοι εκτελεστικοί νόμοι του άρθρου αυτού καθώς και η πρακτική δεκαετιών, είχαν πια δημιουργήσει τα δικά τους δεδομένα. Οι ευαγγελιστές της κατάληψης λοιπόν, θεωρώντας ότι οι νόμοι υπάρχουν για να σπάνε μπροστά στη βούληση της πλειοψηφίας, επικαλέστηκαν κατά τη συνήθειά τους την άμεση δημοκρατία. Συγκλήθηκε γι’ αυτό Γενική Συνέλευση με μόνο θέμα την κατάληψη. Από τους χιλιάδες ενεργούς φοιτητές του εν λόγω πανεπιστημίου συγκεντρώθηκε ο διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός των 1500, οι οποίοι και ψήφισαν κατά πλειοψηφία εναντίον της κατάληψης. Οι επίδοξοι καταληψίες δεν πτοήθηκαν. Συγκάλεσαν νέα Γενική Συνέλευση και μετά κι άλλη, κι ύστερα κι άλλη, με ρυθμό μία Συνέλευση κάθε τρεις ή τέσσερις μέρες. Σημειωτέον δε ότι η κάθε συνέλευση κρατούσε 4 με 5 ώρες και κάθε πρόταση για συμμάζεμα της διαδικασίας απορριπτόταν ως επίθεση στο δικαίωμα για έκφραση. Στο τέλος, οι μετριοπαθέστεροι αντικαταληψίες σιχάθηκαν να παρίστανται σ’ αυτά τα σόου και με τα πολλά η πρόταση για κατάληψη υπερψηφίστηκε.

Αποδείξεις: Προς δόξαν των ηλιθίων

του Δημήτρη Καμπουράκη 

Θα τα γράψω περιληπτικά για να μην συγχιστώ ακόμα περισσότερο με τους ανίκανους που είχαν και έχουν στα χέρια τους την οικονομική μας πολιτική. Όταν πέρυσι ήρθε το περίφημο φορολογικό νομοσχέδιο του κ. Παπακωνσταντίνου που καθιέρωνε τις αποδείξεις για να «χτίζεται» το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ, κάθισα και το διάβασα διεξοδικά. Το έκανα διότι καθιέρωνε και νέους φορολογικούς συντελεστές, τους οποίους παρακολουθώ μετ’ επιτάσεως για διάφορους λόγους. Μια απλή ανάγνωση στους πίνακες των εισοδημάτων και του φόρου που αναλογούσε σ’ αυτά, με οδήγησε σ’ ένα αλλόκοτο συμπέρασμα: Ο κ. Παπακωνσταντίνου μείωνε τους φόρους των φυσικών προσώπων στην κρίσιμη μάζα των φορολογουμένων που κινούνταν από 12.000 μέχρι 40.000 ευρώ, δηλαδή στα εννέα δέκατα του φορολογικού σώματος. Επειδή δεν είμαι ούτε ο Αμπελιώτης, ούτε ο Ντουκάκης, ούτε η Θανοπούλου (που με δίδασκε κάποτε λογιστική στην ΑΣΟΕΕ), θεώρησα απλώς ότι έκανα λάθος. Διότι όταν (στις μειώσεις από τους φορολογικούς συντελεστές) πρόσθεσα και το μπόνους που προέβλεπε το ίδιο νομοσχέδιο για τις αποδείξεις πέραν του χτισμένου αφορολόγητου, τότε έβγαιναν κάτι θηριώδεις μειώσεις που δεν είχαν καμία λογική για την περίοδο που διανύαμε.

Η χώρα ήταν ήδη στο μνημόνιο, το κράτος έκανε σαν τρελό να για να βρει χρήματα, το έλλειμμα ήταν ο μεγάλος εθνικός εχθρός και το γενικό πολιτικό κλίμα ήταν ότι υπάρχει άγρια φοροκαταιγίδα. Έβλεπα ότι ανέβαζαν τους έμμεσους φόρους, αύξαναν τον ΦΠΑ, έκοβαν συντάξεις, δώρα και επιδόματα, οπότε μού ήταν αδιανόητο να φανταστώ ότι την ίδια στιγμή μοίραζαν λεφτά μέσα από την άμεση φορολογία. Δεν έστεκε λογικά. Έλα όμως που οι κωλο-αριθμοί επέμεναν. Άρχισα να τριγυρίζω με διάφορους πίνακες και παραδείγματα και να τα δείχνω σ’ όποιον μπορούσα. Επαγγελματίες λογιστές μου επιβεβαίωναν το ένα ή το άλλο παράδειγμα, αλλά κανένας δε μπορούσε να μου κάνει μια αξιόπιστη εκτίμηση για το σύνολο των αναμενομένων αποτελεσμάτων του φορολογικού νομοσχεδίου. «Βρε παιδιά» έλεγα, «ένας άγαμος με εισόδημα 16.000 ευρώ, ενώ πλήρωνε φόρο 1000 ευρώ τώρα με το νόμο Παπακωνσταντίνου θα πληρώσει 720. Με εισόδημα 22.000 ευρώ, από 2.500 τώρα θα πληρώσει 2.160. Με 26.000 ευρώ, από 3.500 πέφτει στα 3.200. Με 30.000 ευρώ, από 4.500 πάει στα 4.480. Αυτά, μόνο με την αλλαγή των φορολογικών συντελεστών». Όταν πρόσθετα σ’ αυτά και το μπόνους των αποδείξεων, τα νούμερα απογειωνόντουσαν. «Ένας άγαμος με 22.000 ευρώ, προσκομίζοντας αποδείξεις 15.000 ευρώ, θα πάρει πίσω ως μπόνους 1.090 ευρώ. Προσθέτοντας και τα 340 λιγότερα από την αλλαγή συντελεστών, φέτος θα πληρώσει 1.430 ευρώ λιγότερα σε σχέση με πέρισυ. Είναι δυνατόν; Σε καιρό τρόϊκας και ΔΝΤ;»

Η κουλτούρα αντιπαλότητας ως εμπόδιο στις κυβερνήσεις συνεργασίας

του Ανδρέα Ανδριανόπουλου

Ο σχηματισμός οικουμενικών η κυβερνήσεων μεγάλων συνασπισμών (δηλ ανάμεσα στα δύο μεγαλύτερα κόμματα της χώρας) δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κατ’ αρχήν διότι η έννοια της συνεργασίας η και η αρχή του αναγκαίου συμβιβασμού που κάτι τέτοιο υποχρεωτικά προυποθέτει δεν κατέχει κυρίαρχη θέση στην κουλτούρα μας. Παρά τις συχνές διακηρύξεις για αλληλεγγύη, κοινωνισμό και κοινές προσπάθειες που κατακλύζουν κατά καιρό την δημόσια ζωή της χώρας η αλήθεια είναι πως ο ατομισμός / εγωισμός αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο του πολιτικού και κοινωνικού μας πολιτισμού. Λ.χ. ενώ στην Βρετανία αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο ιδιαιτερότητας και συγκριτικό εθνικό πλεονέκτημα η «ιδιοφυία» της κουλτούρας συμβιβασμού που εκεί κυριαρχεί, στην Ελλάδα κάτι τέτοιο συνήθως ακούγεται σαν ύβρις. «Αυτός είναι συμβιβασμένος» ακούγεται, ή καταδικαστικά «εύκολα συμβιβάζεται». Στα πλαίσια τέτοιων κοινωνικών αντιλήψεων δεν είναι εύκολες οι συνεργασίες.

Κατ αρχήν, μια κυβέρνηση συνεργασίας οφείλει να διατυπώσει ένα πλάνο δουλειάς με συγκερασμό αντιλήψεων και στόχων. Πως όμως μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει διακομματικά ενώ σπάνια γίνεται στα πλαίσια ενός και μόνο κόμματος; Τα κόμματα σε ελάχιστες στην Ελλάδα περιπτώσεις διατυπώνουν σαφείς πολιτικές θέσεις κι οριοθετούν φυσιογνωμίες με βάση το αποτέλεσμα εσωτερικών ιδεολογικών ζυμώσεων και την υιοθέτηση κοινωνικών συμβιβασμών. Συνήθως φρακτιονίζουν (χωρίζονται δηλ σε ομάδες) με στόχο την τελική εσωκομματική επικράτηση της μιάς η της άλλης Και στη συνέχεια βέβαια δεν διστάζουν στο όνομα της σκοπιμότητας να θυσιάσουν αρχές, αντιλήψεις και θεμελιακές πολιτικές επιλογές. Όταν λοιπόν τα κόμματα θυσιάζουν τα περισσότερα πράγματα στην σκοπιμότητα της όποιας επερχόμενης εκλογικής μάχης, οι πολιτικές συνεργασίες μετατρέπονται σε ιδιαίτερα ακανθώδεις επιχειρήσεις.

Δεν ξεχνώ λ.χ. στην περίοδο της κυβέρνησης Τζανετάκη τα κόμματα της Αριστεράς να με πιέζουν να επιδοτήσω τις αλευροβιομηχανίες (τον νοητό δηλ. «ταξικό εχθρό») για να μην αυξηθεί η τιμή της φρατζόλας του απλής ποιότητας ψωμιού. Να πάρουν δηλ κρατικά χρήματα οι βιομήχανοι ώστε να μην δημιουργηθεί η εντύπωση πως μιά κυβέρνηση στην οποία μετέχει η Αριστερά άφησε να γίνει το ψωμί ακριβότερο. Ασχετα δηλ. αν στους φορολογούμενους θα είχε τσουχτερές συνέπειες. Κι' ανεξάρτητα αν οι ρεαλιστικές συνθήκες της οικονομίας, όπως η τιμή του σταριού κλπ, οδηγούσαν αναπόφευκτα εκεί. Είναι δηλ. τόσο μεγάλο το άγχος για τα αποτελέσματα της επόμενης προσφυγής στις κάλπες ώστε να θολώνουν οι αξιολογήσεις για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του τόπου.

Καταστροφικοί μεγαλομανείς

του Στάθη Ν. Καλύβα*

Ας φανταστούμε πώς είναι δυνατό να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις των ανθρώπων που μόλις πέρασαν από ιατρικές εξετάσεις και που μαθαίνουν από τον γιατρό τους πως πάσχουν από μια πολύ σοβαρή, ενδεχομένως θανατηφόρα, ασθένεια. Η μεγάλη πλειοψηφία, σφίγγοντας τα δόντια θα ακολουθήσει τη θεραπεία που τους έχει υποδειχθεί, όσο επώδυνη και αν είναι. Κάποιοι λίγοι, παράλυτοι από τον φόβο θα αρνηθούν να αποδεχθούν την πραγματικότητα και θα παρασυρθούν από τσαρλατάνους που υπόσχονται θαυματουργές λύσεις και σίγουρα αποτελέσματα με ελάχιστο πόνο. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που θα απαρνηθούν τη θεραπεία, ανακοινώνοντας πως αυτό που προέχει πάνω απ’ όλα είναι η ανακάλυψη ενός εμβολίου για την ασθένειά τους ή πως επιθυμούν να αφιερώσουν όλη τους την ενέργεια για να πετύχουν έναν κόσμο δίχως αρρώστιες. Τους ανθρώπους αυτούς εύκολα θα τους χαρακτηρίζαμε μεγαλομανείς και μάλιστα με έντονες αυτοκαταστροφικές τάσεις.

Μια συμπεριφορά που θα μας φαινόταν εντελώς παράλογη σε έναν άρρωστο άνθρωπο, τείνει να καταστεί κυρίαρχη σε μιαν άρρωστη χώρα. Αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή κρίση, αντί να επικεντρώσουμε όλη μας την ενέργεια στην όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική και ορθολογική εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων, αναλωνόμαστε σε άσκοπες συζητήσεις είτε για θαυματουργές λύσεις που μας προτείνουν κάποιοι τσαρλατάνοι, είτε για το πώς οι «πλατείες» και οι «αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες» θα μας οδηγήσουν σε ένα κόσμο δίχως οικονομικές κρίσεις, είτε για τη μοναδική ευκαιρία που μας δίνεται να ανατρέψουμε τον καπιταλισμό. Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα στη δίνη παρόμοιων κρίσεων, στη χώρα μας ευδοκιμούν οι καταστροφικοί μεγαλομανείς.

Ψωμιάδης & Co. Τρεις άνθρωποι, μια εποχή

του Ανδρέα Πετρουλάκη

Ένα επώνυμο, τρία πρόσωπα. Καμιά φορά η ζωή μας κάνει πλάκα. Τρία εμβληματικά πρόσωπα της εποχής που τελείωσε με ένα επώνυμο σχεδόν σύμβολό της. Ένας άνθρωπος της νύχτας, ένας άνθρωπος της ημέρας, ένας άνθρωπος της τηλεόρασης (νύχτας και μέρας).

Ο Μάκης Ψωμιάδης έμοιαζε αδιάβροχος. Με πλούσιο παλμαρέ καταδικών όπως πλαστογράφηση δημοσίων εγγράφων, λαθρεμπόριο χρυσού, προστασία νυχτερινών κέντρων, διακίνηση μαύρου χρήματος, εκβίαση, κυκλοφορούσε ελεύθερος, απειλητικός και θρασύς, ανεμίζοντας μπροστά στον πυκνό καπνό του πούρου του το απαλλακτικό γιατρού λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας. Με βαριές τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος του, γλύτωνε με ένα χαρτί που θα ήταν αρκετό μόνο για να σβήσει απουσία ένας μαθητής στο σχολείο. Κατέχοντας ταυτοχρόνως θέσεις παντοδύναμου προέδρου ποδοσφαιρικών ΠΑΕ για τις οποίες προαπαιτείτο λευκό ποινικό μητρώο.

Ο Παύλος Ψωμιάδης ήταν σημαίνον πρόσωπο του νέου χρήματος. Απάτη του λευκού κολλάρου αυτός. Δημιούργημα της εποχής της χρηματιστηριακής φούσκας και των τοξικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, αποκόμιζε δυσθεώρητα ποσά εξαπατώντας χιλιάδες ασφαλισμένους. Τη στιγμή που ο ίδιος έπαιρνε, επιφανής, επιβλητικός και αμέριμνος, το απεριτίφ του στην Αθηναϊκή Λέσχη, χιλιάδες συμπολίτες μας έχαναν τις αποταμιεύσεις τους εις πείσμα των εποπτικών αρχών.

Ο Παναγιώτης Ψωμιάδης υπήρξε ο κλασικότερος εκπρόσωπος του θορυβώδους τίποτα. Καρικατούρα πολιτικού που ενσάρκωνε όλο το κακό συναπάντημα του λαϊκισμού, του εθνικισμού και του ωφελιμισμού στο έργο που παιζόταν στην κεντρική σκηνή τα προηγούμενα χρόνια. Σε μια διαρκή και πρόθυμη αναμετάδοση από τα περισσότερα κανάλια, εξέχων συνομιλητής των περισσοτέρων τηλεοπτικών δημοσιογράφων.

Οι δύο υπόδικοι, ο ένας εκπεσών. Η νέα εποχή δεν τους παίρνει μαζί της και αυτό είναι παρήγορο. Ακόμα δεν πιστεύω ότι η απαλλαγή μας από αυτούς οφείλεται στους θεσμούς που έχουν αρχίσει να λειτουργούν. Περισσότερο τείνω να πιστέψω ότι μαζί με το σύστημα καταρρέουν και οι μηχανισμοί προστασίας των επίλεκτων μελών του. Αυτό που έλεγε ο Γουόρεν Μπάφετ, όταν η θάλασσα τραβιέται βλέπεις ποιοί φορούσαν μαγιώ. Ακόμα κι έτσι όμως, είναι μια αρχή.

(από το "protagon")

Ζηλεύω τους Πορτογάλους...

της Τέτας Παπαδοπούλου

Δεν ήταν ατύχημα. Κάναμε τα πάντα εδώ και δεκαετίες για να φθάσουμε στο σημερινό χάλι. Το σπίτι στη νοτιοανατολική άκρη της Ευρώπης κινδυνεύει να καεί. Το σπίτι μας. Οι φλόγες το έχουν περικυκλώσει. Πολλοί στοιχηματίζουν ότι η φωτιά θα το μετατρέψει σε αποκαΐδια. Και εμείς μοιραίοι χαχανίζουμε, μήνες τώρα, εάν πρέπει να έρθει ή όχι η Πυροσβεστική... 

Βρισκόμαστε στο μη περαιτέρω. Ολα κρέμονται από μία κλωστή.

Μόνον άνθρωποι ανήλικοι, άνθρωποι εκτός τόπου και χρόνου, άνθρωποι ασυνείδητοι (υπάρχει και αυτή η κατηγορία) δεν το καταλαβαίνουν. Το ερώτημα είναι τόσο απλό όσο και δραματικό. Θέλουμε να επιστρέψει η Ελλάδα στη δεκαετία του '60 ή και του '50; Διότι αυτό θα συμβεί, μαζί και με πολλά άλλα, εάν χρεοκοπήσουμε. Θέλουμε, λοιπόν, να χρεοκοπήσουμε ή να σωθούμε;

Ζηλεύω τους Πορτογάλους. Και η δική τους χώρα -χώρα του ευρωπαϊκού Νότου, όπως και η ημετέρα- αντιμετωπίζει επίσης μεγάλο πρόβλημα. Πλην όμως οι Πορτογάλοι το αναγνωρίζουν το πρόβλημά τους. Δεν κάνουν τη στρουθοκάμηλο. Δεν κάνουν κουτοπονηριές. Ούτε παίζουν τις κουμπάρες. Ούτε κλαίγονται. Ούτε τα ρίχνουν στους άλλους.

Ζηλεύω τους Πορτογάλους. Αν-θρωποι κανονικοί. Κοινωνία με τα μυαλά στο κεφάλι και όχι στα πόδια. Πολιτική τάξη που, στο συντριπτικό ποσοστό της, αντιμετωπίζει με υπευθυνότητα την κρίση.

Ζηλεύω τους Πορτογάλους. Συνεργάζονται και μεταξύ τους στο εσωτερικό και με τους Ευρωπαίους εταίρους (78 δισ. ευρώ το πακέτο βοήθειας στην Πορτογαλία από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο). Συναινούν στα αυστηρά μέτρα λιτότητας. Εκαναν κυβέρνηση συνασπισμού. Συμπεριφέρονται, ιδίως αυτό, ως σοβαρή και αξιόπιστη χώρα.

Ζηλεύω τους Πορτογάλους. Ο Πέντρο Πάσος Κοέλιο, ο νέος πρωθυπουργός -δεν έχει σημασία εάν είναι Κεντροδεξιός ή Κεντροαριστερός-, μίλησε με τη γλώσσα της ευθύτητας και της αξιοπρέπειας. Εστειλε ξεκάθαρο μήνυμα στις Βρυξέλλες. Τα είπε όλα με τρεις φράσεις. Τις παραθέτω: «Οχι μόνον θα τηρήσουμε τις υποχρεώσεις προς τους δανειστές μας, αλλά θα τις υπερκαλύψουμε. Η χώρα μου θα κάνει την έκπληξη και τη διαφορά. Η Πορτογαλία δεν πρόκειται να γίνει βάρος στην Ευρώπη».

Στέλιος Ράμφος: Πώς φτάσαμε στα σκαλοπάτια μιας ακόμη πτώχευσης

συνέντευξη στον Αντώνη Παγκράτη

“Στην Ελλάδα ισχύει απαγόρευση

απελευθερώσεως δυνάμεων: Να αυτο-

προσδιοριστούμε και να αφυπνιστούμε”

Πώς φτάσαμε στα σκαλοπάτια μιας ακόμη πτώχευσης; Είναι αποτέλεσμα μιας διεργασίας των τελευταίων 20-30 ετών; Ή μιας συλλογικής νοοτροπίας που αρνούμαστε να κοιτάξουμε κατάματα εδώ και 190 χρόνια; Το δεύτερο υποστηρίζει ο Στέλιος Ράμφος και ξετυλίγει το νήμα της εθνικής μας κακοδαιμονίας από τις απαρχές του νεότερου ελληνικού κράτους, οπότε ξεκινά το εθνικό – υπαρξιακό μας ζήτημα, έως τις μέρες μας. Ποιο είναι; Ντύσαμε με το ζόρι Δύση μια χώρα που ζούσε στον δικό της γαλαξία. Το αποτέλεσμα, μια μασκαράτα που κοροϊδεύει και την κοροϊδεύουν. Πώς το αντιμετωπίζεις; Αναζητώντας την αληθινή σου ταυτότητα. Η κρίση του μνημονίου είναι μια ευκαιρία. Η εθνική ενηλικίωση, ίσως, το αποτέλεσμά της.

Bιώνουμε άλλη μία κρίση οικονομική, κοινωνική, πολιτική και ατομική. Μάλιστα, συνοδεύεται από τέτοια απογοήτευση που φαίνεται να οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Δηλαδή, δεν διαγράφεται μέλλον. Είναι αυτή μία ειλικρινής δήλωση αδιεξόδου ή ένα υποκριτικό τέχνασμα με σκοπό την άφεση των αμαρτιών μας από αυτούς που ανέκαθεν θεωρούσαμε υπεύθυνους της κακιάς μας μοίρας, δηλαδή τους Aγγλους, τους Αμερικανούς και τώρα τους Γερμανούς; Με λιγότερα λόγια, θα μπορέσουμε να συγκροτήσουμε έναν υπεύθυνο εαυτό για να πορευτούμε στο μέλλον ή θα εξακολουθήσουμε να ενεργούμε σαν παιδιά, ζητώντας την βοήθεια των μεγαλυτέρων;  «Ναι, μόνο που τώρα δεν έχουμε να κάνουμε εμείς με την παρέα μας. Τώρα έχουμε να κάνουμε με Γερμανούς, οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να λυπηθούν κανέναν. Αλλά, πάνω από όλα, δεν έχουμε δήλωση αδιεξόδου, έχουμε αίσθημα αδιεξόδου. Αισθανόμαστε σε αδιέξοδο; Οτι το δηλώνουμε είναι δευτερεύον».

Το έχουμε καταλάβει ακριβώς ή για άλλη μια φορά κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας;

«Το νιώθουμε, το εισπράττουμε, το πληρώνουμε. Δεν είναι βέβαιο, όμως, ότι το έχουμε καταλάβει ακριβώς. Και δεν το έχουμε καταλάβει ακριβώς επειδή το αντιμετωπίζουμε σαν γεγονός που συμβαίνει τώρα και που υπάρχει εδώ και είκοσι χρόνια. Oμως, στην πραγματικότητα, είναι μια αλήθεια που αρχίζει, τουλάχιστον, από το 1821, δηλαδή, εδώ και 190 χρόνια και, εάν τα πράγματα πάνε καλά, θα λήξει μετά τα 200 χρόνια του νεοελληνικού κράτους».

Ας το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, τονίζοντας ότι εδώ και τουλάχιστον 190 χρόνια έχει ξεκινήσει αυτό το πρόβλημα, αν υποθέσουμε ότι δεν είναι ακόμα παλαιότερο. Ποιο ακριβώς είναι αυτό το πρόβλημα και ώς πού απλώνονται οι ρίζες του;

«Οι ρίζες του προβλήματος, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι πήγαμε να φτιάξουμε ένα νεωτερικό κράτος κρατώντας τον παλιό μας εαυτό. Ο οποίος συνίσταται στο γεγονός ότι οι νόμοι που διέπουν τις σχέσεις της οικογενείας, του σιναφιού, της συντεχνίας, της τοπικότητος κ.τ.λ. υπερισχύουν των νόμων του κράτους. Αυτός είναι ο πρώτος κανόνας για την διαφθορά. Δηλαδή, το αίσθημά μου για τον γιο μου, τον κουμπάρο, τον μπατζανάκη μου είναι ισχυρότερο από ό,τι επιτάσσει ο νόμος. Επομένως θα καταστρατηγήσω το Α.Σ.Ε.Π. για να τον διορίσω. Φτιάξαμε ένα σύγχρονο κράτος για να κοροϊδεύουμε, υποτίθεται, τους  “Φράγκους”, αλλά το αιμοδοτήσαμε με την παλιά μας νοοτροπία. Σύμφωνα με την παλιά νοοτροπία τα στοιχεία του αίματος και του τόπου καθορίζουν τις όποιες μας επιλογές. Το βλέπουμε το 1821, οπότε εκδηλώνεται για καλά η σύγκρουση των στρατιωτικών με τους πολιτικούς, που ήθελαν να φτιάξουν κράτος. Το 1823 έχουμε κιόλας εμφύλιο πόλεμο!»

Παράνοια

 του Παντελή Μήτσιου

Να χρεοκοπήσουμε, λένε, και να επιστρέψουμε στη δραχμή για να σωθούμε από τους εχθρούς μας. Την ίδια στιγμή κατηγορούν τον Παπανδρέου ότι στοιχημάτισε υπέρ της χρεωκοπίας της χώρας. Ταυτόχρονα τον κατηγορούν ότι καταδικάζει τη χώρα σε βαθιά ύφεση επειδή προσπαθεί να αποφύγει την χρεοκοπία, υπέρ της οποίας όμως στοιχημάτισε. Ταυτόχρονα στηλιτεύουν τους οίκους αξιολόγησης που «σπρώχνουν» την Ελλάδα προς την χρεοκοπία μειώνοντας την αξιοπιστία της. Αυτούς τους ίδιους οίκους αξιολόγησης που έχουν δεσμούς αίματος με τα οικονομικά και πολιτικά Μ.Μ.Ε που κατηγορούν την Ελληνική Κυβέρνηση επειδή δεν χρεοκοπεί τη χώρα για να σωθεί ο λαός. Κι ενώ αναμασούν τα όσα γράφουν οι Financial Times, που προωθούν τη χρεοκοπία μας και στηρίζουν τους κακούς οίκους αξιολόγησης, βρίζουν τους Γερμανούς που δεν θέλουν να χρεοκοπήσουμε αλλά δεν κάνουν κάτι υπέρ αυτού παρά μόνο μας μαλώνουν επειδή εμείς δεν κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα.

Για όλα φταίει, λένε, η λέσχη Bildeberg  η οποία θέλει να χρεοκοπήσουμε. Θέλει δηλαδή το ίδιο που θέλουν και αυτοί που λένε ότι για όλα φταίει η Bildeberg αλλά δεν το θέλει η Μέρκελ και αυτό είναι κακό γιατί δεν μπορεί να μην είναι κακό ακόμα κι αν δεν μοιάζει σαν τέτοιο. Να χρεοκοπήσουμε, λένε αλλά να μην χάσουμε ούτε μισθούς ούτε ανέσεις. Γιατί έχουμε πετρέλαια και ορυκτό πλούτο. Γι’ αυτό άλλωστε γίνονται όλα, για να μας πάρουν τον ορυκτό μας πλούτο κοψοχρονιάς. Βέβαια, εμείς οι ίδιοι που κατηγορούμε τους άλλους ότι θέλουν να μας πάρουν τον πλούτο μας, αρνούμαστε τη λειτουργία μεταλλείων χρυσού και πολεμάμε τα μεταλλεία βωξίτη ή νικελίου. Δεν ζητάμε βελτίωση των συνθηκών εξόρυξης, δεν βάζουμε όρους: Δεν τα αφήνουμε να λειτουργήσουν ολωσδιόλου. Ξερά.

Κατηγορούμε τους Ευρωπαίους που δεν μας στήριξαν εγκαίρως με οικονομική βοήθεια, τους κατηγορούμε και επειδή σκέφτονται να μας δώσουν κι άλλη βοήθεια. Τους κατηγορούμε επειδή ζητούν εγγυήσεις για τα λεφτά που μας δίνουν, τους κατηγορούμε επίσης επειδή στο παρελθόν μας τα έδιναν χωρίς εγγυήσεις. Δεν θέλουμε λέμε τα λεφτά τους αλλά όταν λένε ότι δεν μας δίνουν λεφτά, τους βρίζουμε εγωπαθείς, αλαζόνες και ιμπεριαλιστές... 
Τα χάπια μου!

Άλλοι θέλουν να μην χρεοκοπήσουμε αλλά να βγούμε απ’ την ευρωζώνη, άλλοι να χρεοκοπήσουμε και να βγούμε απ’ την ευρωζώνη, τρίτοι να χρεοκοπήσουμε, να βγούμε απ’ την ευρωζώνη και ν’ αλλάξουμε Ήπειρο, να πάμε σαν χώρα στον Ισημερινό της Αμερικής. Μερικοί, να χρεοκοπήσουμε και να μείνουμε στο ευρώ. Όλοι πάντως θέλουν να μην αλλάξει σε τίποτα η δική τους ζωή.  Κάποιος πρέπει να τους εξηγήσει ότι το μόνο σίγουρο είναι ότι η ζωή τους δεν θα είναι η ίδια. Ποτέ πιά.

 

(από το "περιβάλλον")

«Αγανακτισμένα» σύμβολα και ανιστόρητοι συμβολισμοί

του Δ. Β. Τριανταφυλλίδη

Γράφω όχι για να αποκτήσω καινούριους φίλους

μα για να χάσω κι αυτούς που έχω. 

Βασίλης Λαλιώτης, ποιητής

 

Η μυθολογία είναι αναπόσπαστο τμήμα του πολιτισμού από καταβολής κόσμου. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη τη μυθολογία για να ερμηνεύσει τον κόσμο γύρω του. Κάθε εποχή διαμορφώνει τη μυθολογία της. Κάθε μυθολογία έχει ανάγκη από μύθους και σύμβολα. Το περιεχόμενο των μύθων και των συμβόλων, φανερώνει τις υπόγειες διεργασίες που γίνονται στο συλλογικό υποσυνείδητο και ερμηνεύει, εν πολλοίς, τις κοινωνικές στάσεις και συμπεριφορές.

 από την απάντηση στο ερώτημα «πας πλατεία;» 

εξαρτάται ο χαρακτηρισμός του άλλου ως «πατριώτη»

  ή ως «δοσίλογου, συνεργάτη της κατοχικής κυβέρνησης»

Σε περιόδους βαθιάς κρίσης, όπου τα παλιά σύμβολα γκρεμίζονται, τη θέση τους παίρνουν, ταχύτατα, νέα, το περιεχόμενο των οποίων αντανακλά όσο οτιδήποτε άλλο, τις διαθέσεις των μαζών. Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτο το γεγονός, ότι τα νέα αυτά σύμβολα, αποτελούν ένα συμπίλημα δοξασιών, φημών αλλά, κυρίως, στερεοτύπων, οι ρίζες των οποίων βρίσκονται καλά κρυμμένες στο παρελθόν, μόνο που αυτή τη φορά, νοηματοδοτούν εντελώς διαφορετικά πράγματα. 

Στη μεταβατική εποχή μας, στο πέρασμα από το μοντέλο της Μεταπολίτευσης στο νέο, οι ωδίνες του τοκετού του οποίου θα κρατήσουν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού έχουν ήδη ασπαστεί τα νέα σύμβολα και έχουν διαμορφώσει το δικό τους «εικονοστάσι». Η λατρευτική άσκηση, εν προκειμένω, είναι ιδιαίτερης σημασίας, αφού έτσι ξεχωρίζουν οι «πιστοί» από τους «βέβηλους και άπιστους». Έτσι, από την απάντηση στο ερώτημα «πας πλατεία;» εξαρτάται η αποδοχή ή η απόρριψη, η ένταξη ή ο εξοστρακισμός, ο χαρακτηρισμός του άλλου ως «πατριώτη» ή ως «δοσίλογου, συνεργάτη της κατοχικής κυβέρνησης».

Η πρώτη παρατήρηση που θα έκανε ένας ψύχραιμος και νηφάλιος παρατηρητής θα ήταν ότι τα νέα «σύμβολα» έχουν δανειστεί πολλά από το παρελθόν που κατακεραυνώνουν. Δανείζονται το περίβλημα – τη λέξη – πολλές φορές αγνοώντας το περιεχόμενο. Αυτό γίνεται για τον απλούστατο λόγο ότι η στερεοτυπική μορφή σκέψης δεν απαιτεί κανενός είδους έλεγχο, πολύ δε περισσότερο δεν υπόκειται στη βάσανο της ανάλυσης. Είναι λέξεις απλές, εύπεπτες, κατανοητές από μεγάλες μάζες ανθρώπων, γνωστές ως άκουσμα, μα άγνωστες, συνήθως, ως περιεχόμενο. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ βολικές για το λόγο και τους σκοπούς που χρησιμοποιούνται κατ’ επανάληψη, βασική αρχή της προπαγάνδας, κατά τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, όπως σημειώνει ο Γουσταύος Λε Μπον στο βιβλίο του «Η ψυχολογία του όχλου», έως ότου καταστούν αναπόσπαστο τμήμα αλλά και βασικό εργαλείο της στερεοτυπικής σκέψης.

Περνώντας μπροστά από τη Βουλή των Ελλήνων, ο διαβάτης θα δει ένα μεγάλο πανό στο οποίο αναγράφεται η φράση «Η χούντα δε σταμάτησε το 1974». Προφανώς οι συντάκτες του αγνοούν την ελληνική ιστορία. Αγνοούν ότι στα 190 χρόνια ύπαρξης του νεοελληνικού κράτους, η περίοδος από το 1974 και μετά είναι μια από τις πιο ομαλές πολιτικά περιόδους, όπου οι τίμιες εκλογές, η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία, η ύπαρξη πολλών κομμάτων, αλλά και η ελεύθερη έκφραση της βούλησης των πολιτών ήταν από τα βασικά της χαρακτηριστικά. Εκτός αν εννοούν ότι στη χώρα παρεμποδίζεται κάποιος να εκφράσει τη γνώμη του, να ιδρύσει πολιτικό κόμμα, να κατέβει, έστω και ως ανεξάρτητος υποψήφιος στις εκλογές. Πολύ φοβάμαι όμως ότι οι συντάκτες του εν λόγω συνθήματος δε γνωρίζουν ούτε τι θα πει χούντα ούτε τι θα πει δημοκρατία. Τα χρόνια, άλλωστε, που πέρασαν, όπου η Δημοκρατία είχε τρωθεί έσωθεν με τη δική τους ανοχή και αποχή, δεν επέδειξαν την ίδια ευαισθησία. Προφανώς τους απασχολούσε πιο πολύ η κατανομή των κοινοτικών επιδοτήσεων, η λήψη φτηνών δανείων και η επένδυση στο Χ.Α.Α. σε μια προσπάθεια εγκαθίδρυσης «λαϊκού καπιταλισμού».

Η κρίση του Τύπου

του Φώτη Γεωργελέ

Μια φορά, πριν από καιρό, σε μια τηλεοπτική συνέντευξη, είχα πει μια φράση που έκανε τη μητέρα μου να μην μου μιλάει ένα μήνα γιατί την είχα ντροπιάσει στις φίλες της. Με είχαν ρωτήσει που οφείλεται η χαμηλή ποιότητα της ελληνικής δημοσιογραφίας, η κρίση αξιοπιστίας των ΜΜΕ. Τους είχα απαντήσει λοιπόν, ότι όταν στήνεις ένα μπουρδέλο, δεν προσλαμβάνεις γιατρούς μικροβιολόγους, πουτάνες παίρνεις.

Η φράση μπορεί να μην ήταν πολιτικά ορθή, η διαπίστωση όμως ισχύει. Με αυτό το θεσμικό πλαίσιο, με αυτό το επιχειρηματικό και επαγγελματικό μοντέλο, αυτή την αξιοπιστία έχουμε. Συζητάμε συχνά για την κρίση του Τύπου, το ίντερνετ που αφαιρεί αναγνώστες, τα blogs, τον κόσμο που δεν διαβάζει, για οτιδήποτε εκτός από την πραγματικότητα. Γι’ αυτή την κρίση των media να συζητήσουμε σε καμιά άλλη χώρα. Εδώ πρόκειται για την κρίση ολόκληρου του μοντέλου της κομματοκρατίας και της διαπλοκής που στο χώρο των Μέσων Ενημέρωσης παίρνει την πιο ξεκάθαρη μορφή του. Η κατάρρευση των ελληνικών ΜΜΕ δείχνει την παρακμή και το τέλος ολόκληρου του πολιτικού και οικονομικού συστήματος της χώρας.

Η αλήθεια είναι ότι το πρόβλημα εμφανίζεται και σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι μόνο στην Ελλάδα. Επιχειρήσεις Τύπου, που πουλάνε το προϊόν-ενημέρωση, και έχουν συμφέρον να το αναπτύξουν γιατί αυτή είναι η επιχειρηματική τους δραστηριότητα, γίνονται όλο και πιο σπάνιες. Στην εποχή της υπερβολικής συγκέντρωσης, η τάση οδηγεί στην ενοποίηση των αγορών, δημιουργεί τεράστιους ομίλους που φτιάχνουν αεροπλάνα, πουλάνε πετρέλαιο και όπλα, έχουν ποδοσφαιρικές ομάδες, φτιάχνουν δρόμους, γέφυρες, ταινίες, δίσκους, εστιατόρια, περιοδικά, ραδιόφωνα, κλαμπ. Στα χέρια των μεγάλων ομίλων με ποικίλες δραστηριότητες και συναλλαγές με την κρατική εξουσία, τα ΜΜΕ λειτουργούν περισσότερο ως μοχλοί πίεσης, ανταλλάξιμης υποστήριξης και δημόσιες σχέσεις, παρά ως αυτόνομη επιχειρηματική δραστηριότητα. Το προϊόν-ενημέρωση, η πληροφορία και η ανάλυση υποχωρούν. Δεν είναι πια τόσο σημαντικά. Δεν είναι σημαντικό ότι μειώνονται οι αναγνώστες τους, ότι απαξιώνεται η αγορά. Τα Μέσα Ενημέρωσης είναι εργαλείο πια μόνο στα χέρια των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, στις υπόλοιπες πολύ πιο κερδοφόρες και σημαντικές δουλειές τους. Όμως η υπερβολική ενοποίηση των αγορών, απαξιώνει τις επιμέρους αγορές. Κι έτσι το πρόβλημα εμφανίζεται ως κρίση αξιοπιστίας των ΜΜΕ.

Ιστορικά Μαθήματα Πτώχευσης: Το δάγκωμα της μαϊμούς και το φάντασμα του Δηλιγιάννη

του Μίμη Ανδρουλάκη

Σχοινοβατούμε πάνω από μια διπλή άβυσσο, άβυσσο εκτός Ελλάδας, άβυσσο εντός, κι αρκεί μια λάθος κίνηση, μια ζαλάδα, ένα ατύχημα, ακόμα κι ένα μικρό αποσταθεροποιητικό πολιτικό και πιστωτικό συμβάν, έστω και από παρεξήγηση, για να επέλθει η ελεύθερη πτώση μας. Το δίχτυ ασφαλείας που μας βάζει η ευρωζώνη είναι πολύ σημαντικό αλλά δεν μας καλύπτει στο 100%.  

• Ο Ουϊνστον Τσώρτσιλ συνήθιζε να λέει ότι ένα εντελώς τυχαίο γεγονός, το δάγκωμα μιας μαϊμούς, σκότωσε ένα εκατομμύριο και αφάνισε τον ελληνισμό του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Πράγματι ο θάνατος από δάγκωμα μαϊμούς του βασιλιά Αλεξάνδρου, ο οποίος τα 'χε βρει με τον Βενιζέλο, αναζωπύρωσε τον Εθνικό Διχασμό σχετικά με την παλινόρθωση του πατέρα του, Κωνσταντίνου, οδήγησε στη συντριβή του μεγάλου ηγέτη στις κάλπες και στις Πλατείες, στην εγκατάλειψή μας από τις δυνάμεις της Ανταντ και φθάσαμε τελικά στη Μικρασιατική Καταστροφή. Της κατάρρευσης του πολεμικού μετώπου προηγήθηκε η εσωτερική κατάρρευση, πολιτική και οικονομική. Ο Γούναρης εκλιπαρούσε επί πέντε μήνες στο εξωτερικό ένα δάνειο αλλά γύρισε με άδεια χέρια. Επήλθε η οικονομική χρεωκοπία. Ο "αναγκαστικός εσωτερικός δανεισμός" κόβοντας τη δραχμή στη μέση δε μας έσωσε. "Τη μαϊμού την έβαλε ο σατανάς ο Βενιζέλος. Αυτός τη μπόλιασε με λύσσα" ήταν τα πρωτοσέλιδα του αντιπολιτευόμενου τύπου. Διάβασε Αντώνη Σαμαρά τα απομνημονεύματα της Πηνελόπης Δέλτα. 

• Τριάντα χρόνια πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή ο Τρικούπης, ο νεωτερικός ηγέτης των έργων, απέτυχε να πάρει το δάνειο και την 1η Σεπτεμβρίου του 1883 ξεστόμισε το ιστορικό "Δυστυχώς κύριοι επτωχεύσαμεν". Απέτυχε από την υπονόμευση της τότε αντιπολίτευσης του αξεπέραστου δημοκόπου όλων των εποχών, του Δηλιγιάννη, ο οποίος έσπρωξε στην πτώχευση την Ελλάδα για να συντρίψει το μισητό αντίπαλο. Απέτυχε γιατί καθυστέρησε επί ένα 48ωρο εσκεμμένα ο Βασιλιάς να υπογράψει τη σχετική δανειακή σύμβαση ώστε να προλάβει να πουλήσει ακριβά τα δικά του ομόλογα στο City. Η γαλλική Temps έκπληκτη από την αυτοκαταστροφική μανία των Ελλήνων έγραψε "Η διαγωγή ορισμένων πολιτικών και οικονομικών κύκλων στην Ελλάδα θυμίζει εκείνη τη μερίδα των Αθηναίων που έκαναν σήματα στους Πέρσες από την κορυφή του Υμηττού για να αποβιβαστούν στο πιο κατάλληλο σημείο". Για να καταστρέψουν τον Τρικούπη κατέστρεψαν το έθνος! 'Εκτοτε το φάντασμα του Δηλιγιάννη με πολλές μεταμφιέσεις στοιχειώνει αυτό εδώ το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων και είναι καιρός να το ξορκίσουμε όλοι μαζί να μην ξαναεμφανιστεί ποτέ. 

Νίκος Δήμου: 11 Πράγματα που δεν ξέρουμε...

...και άρα μπορούμε να τα συζητάμε αδιάκοπα!

1. Υπάρχει Θεός;

Δεν έχουμε καμία τελεσίδικη λογική απόδειξη για την ύπαρξη Θεού ή Θεών. Όλες οι αποδείξεις καταρρίφθηκαν από τον Κάντ κι έκτοτε δεν αναβίωσε καμία τους (παρά μόνο σε ορισμένα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια θρησκευτικών). Οι αποδείξεις αναφέρονταν στην παραδοσιακή έννοια του Θεού όπως την διαμόρφωσαν οι μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και Ισλάμ). Σύμφωνα με αυτές ο Θεός ήταν ο δημιουργός του κόσμου, άναρχος, παντοδύναμος και πανάγαθος.

Το ερώτημα αν υπάρχει κάποια αφηρημένη κοσμολογική δύναμη, απρόσωπη και αδιάφορη προς τα ανθρώπινα (όπως έλεγε ο Επίκουρος) ανήκει στο χώρο των φυσικών επιστημών – αλλά ούτε από εκεί έχει προκύψει κάποια ένδειξη.

Γνωρίζοντας την αδυναμία λογικής απόδειξης ο Πασκάλ επικαλέστηκε το συναίσθημα. «Η καρδιά έχει τη δική της λογική που η λογική δεν την γνωρίζει». Όμως το συναίσθημα, η διαίσθηση, η πίστη, είναι εντελώς υποκειμενικά. Μία λογική απόδειξη δεσμεύει και τους άλλους – αλλά το τι νιώθω, αφορά μόνον εμένα.

Ένα σόφισμα που χρησιμοποιούν οι πιστοί είναι να ζητάνε απόδειξη για την μη ύπαρξη του Θεού. Αλλά μόνο η ύπαρξη αποδεικνύεται – δεν είναι λογικά δυνατόν να αποδείξεις πως κάτι δεν υπάρχει. Τα μη υπαρκτά είναι εξ ορισμού άπειρα…

2. Υπάρχει «Σχέδιο»;

Ναι, θα έλεγε ο Δαρβίνος, υπάρχει μία λογική στην εξέλιξη των ειδών – αλλά αυτή είναι αιτιολογική και όχι τελεολογική. Κατευθύνεται δηλαδή από τις αιτίες κι όχι από τους σκοπούς. Κάτι αλλάζει επειδή αλλάζουν οι συνθήκες και για να επιβιώσει ένα ον πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτές. Έτσι λοιπόν η ζωντανή έμβια ύλη (άρα και ο άνθρωπος) υπακούει, όπως και η ανόργανη, σε ένα αιτιοκρατικό πλάνο. Οι οπαδοί του ευφυούς σχεδιασμού (intelligent design) προσπαθούν να εισάγουν την έννοια του Θεού από την πίσω πόρτα, υποστηρίζοντας ότι η εξέλιξη κατευθύνεται, βάσει σχεδίου, από μία ανώτερη δύναμη προς ένα τελικό σκοπό. Ως τώρα δεν εμφανίστηκε ούτε μία επιστημονική ένδειξη για αυτή την άποψη.

Πού είναι η άλλη Ελλάδα;

της Νίνας-Μαρίας Πασχαλίδου

«Αι σημεριναί μας δυσχέρειαι δεν οφείλονται εις ανεπάρκειαν υλικών μέσων, διότι ουδέποτε τα εις την διάθεσίν μας υλικά μέσα ήσαν αφθονώτερα από σήμερον, οφείλονται κατά την γνώμην μου, εις τας συνηθείας και νοοτροπίαν αίτινες απεκτήθησαν κατά την διάρκειαν της κατοχής και διετηρήθησαν και μεταπολεμικώς και αι οποίαι εμφανίζουν την Ελλάδα ως μίαν χώραν όπου συνδυάζεται η απληστία και η αδιαφορία διά τας ανάγκας του συνόλου αφ’ ενός και ο φόβος και η απαισιοδοξία διά το μέλλον της χώρας αφ’ ετέρου. 

 Εγώ δεν πιστεύω εις την εικόνα αυτήν της πατρίδος μου. Πιστεύω εις μίαν άλλην Ελλάδα, την Ελλάδα των εντίμων, εργατικών και ολιγαρκών Ελλήνων. Πιστεύω επιπλέον ότι η Ελλάς αυτή θα επικρατήση και θα επιβληθή εν τέλει και δια τούτο είμαι αισιόδοξος διά το μέλλον της χώρας»

Με αυτά τα λόγια κλείνει την έκθεση του για την αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος της χώρας το 1952 ο οικονομολόγος Κυριάκος Βαρβαρέσος*. Το 1951 η Κυβέρνηση Νικολάου Πλαστήρα, μετά την αποτυχία του «Προγράμματος Οικονομικής Ανορθώσεως», ζήτησε από τον οικονομολόγο Κυριάκο Βαρβαρέσο να συντάξει έκθεση για την αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος της Χώρας. 

Ο Βαρβαρέσος προχώρησε σε ανάλυση της οικονομικής πραγματικότητας και υπέβαλλε την περίφημη «Έκθεση Βαρβαρέσου» τον Ιανουάριο του 1952. Η Έκθεση έδινε έμφαση στην ανάγκη νομισματικής σταθερότητας, ριζικής αναδιοργάνωσης της δημόσιας διοίκησης και εξασφάλισης πολιτικής συναίνεσης και σταθερότητας αλλά οι λύσεις που πρότεινε δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. 

Από την Ουάσιγκτον, από την Παγκόσμια Τράπεζα όπου και εργάστηκε ως τον θάνατο του, ο Κυριάκος Βαρβαρέσος, έγραψε στον ακαδημαϊκό Ηλία Βενέζη, τα εξής: «Πιστεύω ότι η πρόοδος θα συνεχισθεί και ότι ο λαός μας με την ευφύϊαν του, την ζωτικότητα του και τας ψυχικός του αρετάς θα εξακολούθηση να κατέχη ιδιάζουσαν θέσιν μεταξύ των ελευθέρων εθνών».

Πού είναι ο ευφυής λαός; Ποια ιδιάζουσα θέση κατέχει η χώρα μας ανάμεσα στα ελεύθερα έθνη; Πού είναι η άλλη Ελλάδα; Πέρασαν σχεδόν εξήντα χρόνια και ακόμη να φανεί.

 ______________________________________

*Ο Κυριάκος Βαρβαρέσος (1884-1957) ήταν καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στη Νομική Αθηνών, και υπήρξε για πολλά χρόνια υποδιοικητής και διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος. Μετά την απελευθέρωση έγινε ένα διάστημα αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Βούλγαρη και υπουργός, αλλά απέτυχε στην εφαρμογή του οικονομικού προγράμματός του. Κλασική θεωρείται η έκθεσή του για την ελληνική οικονομία (1952). Έως τον θάνατό του υπήρξε σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον.

(από το "protagon")

Οι αστικοί μύθοι μιας οικονομικής κρίσης...

Τα γουάν και τα ρούβλια που θα πλήρωναν 
το χρέος και άλλες, ανάλογες, ιστορίες

του Παναγή Γαλιατσάτου 

Από τον Δεκέμβριο του 2009 η χώρα αγωνίζεται για να αποφύγει τη χρεοκοπία. Οπως ήταν επόμενο, έκτοτε η κρίση χρέους κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση και όχι πάντα με τον πιο εποικοδομητικό τρόπο.

Τους τελευταίους 18 μήνες διαμορφώθηκε μια σειρά από αστικούς μύθους γύρω από την κρίση, οι οποίοι, αν και στερούνται ρεαλιστικής βάσης, έγιναν ευρύτατα αποδεκτοί, καθώς υπαινίσσονταν ότι υπήρχε ένας πιο εύκολος δρόμος εξόδου από αυτήν. Εν τέλει, οι μύθοι αυτοί λειτούργησαν υπονομευτικά για την ίδια την εθνική προσπάθεια, αφού συνετέλεσαν σε μεγάλο βαθμό στο να αντιδρά όλο και εντονότερα η κοινή γνώμη στη σκληρή πραγματικότητα.

Οι πολιτικές δυνάμεις είναι σε μεγάλο βαθμό συνυπεύθυνες γι' αυτήν την εξέλιξη, αφού διακίνησαν πρώτες τέτοιου είδους μύθους. Όπως:

1. Την αντίληψη ότι δεν ήταν απαραίτητη η δημοσιονομική πειθαρχία που προσπαθούσε να επιβάλει η Κομισιόν.

2. Μέσω μιας πολιτικής συμφωνίας με τους Κινέζους θα βρίσκαμε τα απαραίτητα κεφάλαια, αίσθηση που καλλιέργησε η ίδια κυβέρνηση από το φθινόπωρο του 2009. Τότε, η κυβερνητική γραμμή ήταν «αντίσταση στις νεοφιλελεύθερες συνταγές της Ε. Ε.» και οι διαρροές από το υπουργείο Οικονομικών ήθελαν το Πεκίνο να εξαγοράζει το ελληνικό χρέος. Στην πραγματικότητα, οι Κινέζοι ενδιαφέρονταν σε εκείνη τη φάση για τις επιστροφές ΦΠΑ, ύψους 15 εκατ. ευρώ, στην Cosco. Η συμβολή τους περιορίστηκε στην υπόσχεση ότι θα επένδυαν στις νέες εκδόσεις όταν ξαναβγαίναμε στις αγορές.

3. Οι Ρώσοι, που επίσης ήταν -σύμφωνα με τον μύθο- η άλλη δύναμη που θα μας έστελνε τα απαραίτητα ρούβλια, το μόνο που έκαναν ήταν να υποδείξουν δημόσια στον κ. Παπανδρέου να προσφύγει στο... ΔΝΤ.

4. Στην ίδια περίοδο αναφέρεται και η άποψη ότι μπορούσαμε να είχαμε δανειστεί φθηνά στο τέλος του 2009 και δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα, την οποία υιοθέτησε και ο κ. Αντώνης Σαμαράς. Ο μύθος αυτός καταρρίφθηκε όταν η Ιρλανδία υποχρεώθηκε να προσφύγει στον μηχανισμό έχοντας προηγουμένως αντλήσει από τις αγορές ένα αποθεματικό ύψους 32 δισ. ευρώ. Επιπλέον, ξεχνάμε ότι «φθηνά» στο τέλος του 2009 δεν ήταν δυνατόν να δανειστούμε, καθώς η πρώτη υποβάθμιση από τη Fitch είχε έρθει στις 23 του Οκτώβρη και το spread κυμαινόταν γύρω στις 200 μ. β. Και ξεχνάμε επίσης ότι σύμφωνα με την απολογιστική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου, ο νέος δανεισμός το 2009 άγγιξε τα 97 δισ. ευρώ.

Η χρεοκοπία μιας κοινωνίας

του Πάσχου Μανδραβέλη

Υπάρχουν πολλά κλισέ που πνίγουν τον δημόσιο διάλογο. Διακινούνται ελαφρά τη σκέψει και προϊόντος του χρόνου και διά της πολυχρησίας έχουν γίνει κάτι σαν ιερά τοτέμ. Ουδείς τολμά να τα αμφισβητήσει, αλλά και κανείς δεν κάνει τον κόπο να τα σκεφτεί. Ενα από αυτά τα κλισέ, που ανασύρονται συχνά-πυκνά από το Πάνθεον της αριστερής παράδοσης, είναι η κοινωνία. «Το ζήτημα», λένε πολλοί ταγοί, «είναι να μη χρεοκοπήσει η κοινωνία».

Εδώ, όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα και μερικές απορίες. Τι είναι η κοινωνία; Είναι επιχείρηση, για να υπάρχει ο κίνδυνος χρεοκοπίας; Πώς ακριβώς χρεοκοπεί μια κοινωνία; Κάνει στάση πληρωμών; Διαλύεται και τα περιουσιακά της στοιχεία τα παίρνουν οι πιστωτές; Επιπλέον, ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία μιας κοινωνίας; Είναι διαφορετικό να λέει κάποιος ότι δεν πρέπει να χρεοκοπήσει το κοινωνικό κράτος ή εν γένει το κράτος. Αυτό ναι: έχει ταμείο, έσοδα - έξοδα, και μπορεί να πέσει έξω. Αλλά η κοινωνία, ούτε ταμείο έχει, ούτε λογιστικές καταστάσεις. Εκτός και αν η κοινωνία ταυτίζεται με το κράτος, οπότε όταν χρεοκοπεί αυτό χρεοκοπεί και η κοινωνία.

Μπορεί κάποιος να πει ότι μια κοινωνία χρεοκοπεί όταν χρεοκοπούν τα νοικοκυριά της. Αυτό έχει μια λογική βάση. Αν οι πολίτες της δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα, τότε η κοινωνία χρεοκοπεί. Σ’ αυτήν την περίπτωση, όμως, προϋποθέτουμε το θατσερικό αξίωμα ότι «δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται κοινωνία· υπάρχουν άνδρες, γυναίκες και οικογένειες». Συνεπώς, όταν χρεοκοπούν οι τελευταίοι χρεοκοπεί και το άθροισμά τους, που είναι η κοινωνία.

Από την αριστερή σκοπιά, όμως, η κοινωνία είναι κάτι περισσότερο από τα μέλη της. Η κοινωνία είναι κάτι παραπάνω από τα άτομα. Είναι και οι θεσμοί και οι δεσμοί που τα συνδέουν. Είναι ο τρόπος και οι κανόνες συμβίωσής τους. Αν χαθούν αυτά, τότε πραγματικά κινδυνεύει με χρεοκοπία η κοινωνία. Το τελικό ερώτημα λοιπόν είναι: οι θεσμοί και οι δεσμοί της ελληνικής κοινωνίας κινδυνεύουν να χαθούν εξαιτίας της κρίσης ή απλώς επιταχύνονται οι απώλειες;

Επώδυνες αλήθειες

του Παντελή Μήτσιου

Το 1985 ο Κώστας Σημίτης, ως Υπουργός Εθνικής Οικονομίας προσπάθησε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα λιτότητας και διόρθωσης κάποιων δημοσιονομικών ανωμαλιών. Το κατάφερε μέχρι το 1987 και μάλιστα με σημαντικά αποτελέσματα. Υπό το βάρος όμως της λαϊκής δυσαρέσκειας, ο Ανδρέας Παπανδρέου τον αντικατέστησε με τον Δημήτρη Τσοβόλα με την εντολή να ξαναμοιράσει όλα όσα με κόπο κατάφερε να συμμαζέψει ο προηγούμενος. Την ίδια τύχη είχαν όλοι οι υπουργοί ανεξάρτητα από ποια κυβέρνηση προέρχονταν που προσπάθησαν να συμμαζέψουν έστω και στο ελάχιστο την οικονομία του τόπου.

"Στην μελαγχολία του 2011, οι επιλογές Σημίτη το 1985, ή Μάνου το 1992, ή οι προτάσεις της επιτροπής Σπράου ή του Γιαννίτση για το Ασφαλιστικό, μοιάζουν οι σωστές επιλογές που δεν ακολουθήθηκαν."

Θα μπορούσαν άραγε οι κυβερνήσεις να επιμείνουν στις πολιτικές λιτότητας και δημοσιονομικής προσαρμογής παρά την συνήθως καθολική αντίδραση του λαού; Θα ήταν νόθευση της δημοκρατίας εάν επέμεναν στην πολιτική τους, αγνοώντας τις αντιδράσεις αυτές; Η όποια απάντηση κρίνεται και αξιολογείται μέσα στην πραγματικότητα και το χρόνο που τίθεται το ερώτημα. Στην ευδαιμονία του τέλους του προηγούμενου αιώνα, για παράδειγμα, η πολιτική του Σημίτη το 1985 ή του Μάνου το 1992 θα έμοιαζε ως εξωπραγματική και σαφώς αντιλαϊκή. Στην μελαγχολία του 2011 όμως οι επιλογές Σημίτη, Μάνου ή οι προτάσεις της επιτροπής Σπράου ή του Γιαννίτση για το Ασφαλιστικό, μοιάζουν οι σωστές επιλογές που δεν ακολουθήθηκαν.

Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ: "Στην Ελλάδα είστε ο καθένας για την πάρτη του"

συνέντευξη στην Τάνια Μποζανίνου

«ΕΝΑ ΕΧΩ ΝΑ ΣΑΣ ΠΩ: σταματήστε να ονειρεύεστε τον Μάη του ΄68, ονειρευτείτε το μέλλον» λέει ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ. 

Τη συζήτησή μας, τηλεφωνικά με τις Βρυξέλλες όπου βρίσκεται ως επικεφαλής των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο, μονοπωλεί το κίνημα των «Αγανακτισμένων» και η οικονομική κρίση. Ο γαλλογερμανός ευρωβουλευτής «τα χώνει» σε όλους και δεν χαρίζεται σε κανέναν: ούτε στην Ευρώπη ούτε στους Ελληνες. Λέει ότι στην Ελλάδα «είστε ο καθένας για την πάρτη του». Και δεν καταλαβαίνει γιατί ενώ το ελληνικό κράτος επιθυμεί να εξοικονομήσει χρήματα, συνεχίζει να πληρώνει τους μισθούς των παπάδων και να πληρώνει για πανάκριβους εξοπλισμούς. «Ο ελληνικός εθνικισμός είναι εκείνος που συντηρεί σήμερα έναν εντελώς άχρηστο στρατό» λέει. 

"Είναι δικαίωμα των Ελλήνων να αρνηθούν

τη βοήθεια της ΕΕ και του ΔΝΤ, όμως αυτό

δεν θα βελτιώσει την κατάστασή τους."

«Βλέπετε ομοιότητες ανάμεσα στον Μάη του ΄68 και το κίνημα των “Αγανακτισμένων” του Μάη 2011;» ρωτάμε τον πρώην ηγέτη της ιστορικής φοιτητικής εξέγερσης στη Γαλλία. Προτού προλάβουμε να ολοκληρώσουμε την ερώτηση, μας διακόπτει ένας παθιασμένος «Ντανί»: «Αρκετά! Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι παρόμοιο κάπου στον κόσμο μού τηλεφωνούν για να κάνουν συγκρίσεις με τον Μάη του ΄68. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι μια απάντηση στη σημερινή κρίση. Δεν θέλω κάθε φορά που υπάρχει μια αποχή φοιτητών ή μια εξέγερση νέων να κάνω αναφορές στο ΄68 γιατί δεν σημαίνουν τίποτε. Γιατί να μην τα συγκρίνουμε με τη Γαλλική Επανάσταση ή τη Ρωσική ή καλύτερα με την επανάσταση του Σπάρτακου πριν από 2.000 χρόνια;» .

Ο κ. Κον-Μπεντίτ παρακολουθεί τις κινητοποιήσεις των «Αγανακτισμένων» στην Ελλάδα. «Το κίνημα αυτό εκφράζει τη δυσαρέσκεια και την αγανάκτηση μέρους της κοινωνίας για όσα συμβαίνουν σήμερα. Δείχνει ότι η σημερινή στρατηγική εξυγίανσης δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να λάβουμε υπόψη την κατάσταση της κοινωνίας. Η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα έχουν μια αφηρημένη γνώση για την κρίση. Ασχολούνται με τις κυβερνήσεις αλλά όχι με την πραγματική κατάσταση της κοινωνίας». 

"Θα δυσκολευτείτε να βγείτε από την κρίση

αν δεν υπάρξει μια ταύτιση της πλειοψηφίας

της κοινωνίας με το συλλογικό καλό,

με τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις."

Και προσθέτει: «Είναι δικαίωμα των Ελλήνων να αρνηθούν τη βοήθεια της ΕΕ και του ΔΝΤ, όμως αυτό δεν θα βελτιώσει την κατάστασή τους. Ακόμη και αν δεν κάνετε τις θυσίες που ζητεί η ΕΕ και δεν πάρετε τα λεφτά, το έλλειμμα της Ελλάδας θα παραμείνει. Και το κράτος δεν θα έχει χρήματα».

REUTERS: Ένα έθνος σε άρνηση – η πηγή της ελληνικής κρίσης

των Michael Winfrey και Ingrid Melander

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να σώσουν την Ελλάδα από τη χρεοκοπία που θα μπορούσε να προκαλέσει παγκόσμια οικονομική θύελλα, αλλά οι ίδιοι οι Έλληνες φαίνεται να βρίσκονται σε άρνηση.

Με αντιδράσεις που προκαλούν απογοήτευση και οργή στο εξωτερικό, οι Έλληνες δείχνουν περισσότερο διατεθειμένοι να κατηγορήσουν άλλους για τα προβλήματά τους, από το να αποδεχθούν ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά με την χώρα τους και ότι είναι άμεση ανάγκη να πάρουν επώδυνα φάρμακα.

«Οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τη σοβαρότητα της κατάστασης, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία» δήλωσε ο Jan Randolph, Διευθυντής Ανάλυσης Κινδύνου της IΗS Global Insight.

Οι βίαιες διαδηλώσεις ενάντια στα απαιτούμενα μέτρα λιτότητας για τη διεθνή βοήθεια ύψους πολλών δισεκατομυρίων ευρώ, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές πολιτικές διαμάχες και τις αντιπαραθέσεις στην Ευρωζώνη, έχουν τρομάξει τις διεθνείς αγορές.

Κανένα τμήμα της κοινωνίας δεν φαίνεται να ενστερνίζεται πλήρως τη σοβαρότητα της κατάστασης, λένε οι αναλυτές, ενώ οι επενδυτές φοβούνται ότι οι πολιτικές αντιπαραθέσεις και η αντίθεση στα μέτρα λιτότητας, μπορεί να ωθήσουν τη χώρα σε μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία υπό το βάρους του Δημόσιου χρέους της, το οποίο ανέρχεται σε 340 δις ευρώ.